POPRZEDNIĄ RASĘ ZOBACZ
NASTĘPNĄ RASĘ
WRAŻENIA OGÓLNE
Chyba każdy turysta zwiedzający polskie góry ma zdjęcie z owczarkiem podhalańskim. Owczarki te bardzo popularne w rodzimych górach pełnią tę samą funkcję do lat, wciąż służą jako psy pasterskie i stróżujące.
POCHODZENIE
Polska
WYGLĄD
Duży pies mocnej budowy, prostokątnego formatu, o imponującym wyglądzie.
UŻYTECZNOŚĆ
Pies pasterski, pilnujący stad przed drapieżnikami i stróżujący.
WYMAGANIA
Owczarek podhalański to pies, który najlepiej czuć się będzie na sporym podwórzu, nie tylko w okolicach podgórskich, ale i na nizinach – opowieści, jakoby na nizinach chorował, należy między bajki włożyć. Pies ten nie nadaje się do mieszkania, nie tylko ze względu na wielkość i gubienie sierści, ale przede wszystkim z uwagi na silnie rozwinięty instynkt stróżowania, który u psa w mieście może być kłopotliwy. Nie potrzebuje intensywnych spacerów, dość mu ruchu podczas pilnowania terenu, co robi szczególnie w nocy. Wobec obcych pies ten jest zdecydowanie nieufny, a może być nawet groźny. Sierść podhalana mało się brudzi i nie jest trudna w pielęgnacji; wystarczy szczotkowanie, które w okresie linienia przyda się nawet codzienne, bo ilość gubionej sierści jest niewiarygodna. Podhalany w swym naturalnym środowisku żywione były bardzo skromnie, więc i dzisiaj najlepsza jest dla nich karma o stosunkowo niskiej zawartości białka.
CHARAKTER
Cechy pożądane w danej rasie:
- spokojny temperament
- zrównoważony charakter
- niezależność
- instynkt stróżujący
- czujność
- inteligencja
ZDROWIE
Jak wszystkie duże, ciężkie psy, tak i owczarki podhalańskie często cierpią na dysplazję stawów biodrowych (HD) i łokciowych (ED) oraz niebezpieczny dla życia skręt żołądka. Częste są alergie, zarówno pokarmowe, jak i spowodowane przez pchły. Zdarza się entropion – zawinięcie powieki do wewnątrz, skutkiem czego jest ciągłe podrażnienie gałki ocznej. Jak dotąd, brak jest danych o występowaniu u tej rasy specyficznych dla niej chorób, uwarunkowanych genetycznie, co nie znaczy, że na pewno one nie występują.
WŁAŚCICIEL
Najlepszym właścicielem dla podhalana będzie posiadacz domu z większym ogrodem albo mieszkaniec wsi – będzie miał w tym psie doskonałego, niewiele szczekającego stróża. Stróżowanie jest u niego zachowaniem instynktownym, nie wymagającym uczenia. Podhalan jest opiekuńczy wobec dzieci i małych zwierząt, natomiast może być groźny wobec intruzów, wchodzących na pilnowany przez niego teren. Cechuje go duże opanowanie, nie jest napastliwy ani histeryczny. Szkolenie podhalana wymaga dużo cierpliwości, bo jest to pies samodzielny, który w wielu sprawach ma własne zdanie. W Polsce z sukcesem podejmowane były próby szkolenia owczarków podhalańskich na przewodników niewidomych.
HISTORIA
Owczarek podhalański należy do grupy pasterskich psów górskich, których przodkiem był tybetański dog. Jego przodkowie przybyli na teren Niziny Węgierskiej z koczowniczym plemieniem Hunów w IV wieku n.e., a stamtąd, kilka wieków później, w Karpaty. Na Podhale trafiły najprawdopodobniej w XV wieku, a nazywane były tam luptakami. Jeden z najwcześniejszych opisów białego psa pasterskiego z Podhala znalazł się w piśmie Tatry Polskie w roku 1851. Głównym zadaniem tych psów było pilnowanie wypasanych w górach owiec przed drapieżnikami; do dzisiaj w tym charakterze użytkowane są w Bieszczadach. Po odzyskaniu niepodległości (1918) owczarki z Podhala hodowane były na potrzeby Korpusu Ochrony Pogranicza i szkolone jako psy patrolowe i pociągowe, oraz do pilnowania obiektów wojskowych. Cywilna hodowla rozpoczęła się w roku 1935, a w dwa lata później, staraniem Maurycego Trybulskiego, zagorzałego propagatora rasy, zorganizowano pierwszy przegląd pogłowia w Zakopanem. Wojnę owczarki podhalańskie przetrwały w niezłym stanie, a po niej stać się miały sztandarową rasą polskiej kynologii. W 1954 miał miejsce kolejny przegląd w Zakopanem, jednak utworzenie w rok później Tatrzańskiego Parku Narodowego i wprowadzenie zakazu wypasu owiec spowodowało znaczne zmniejszenie populacji, na nizinach zaś owczarski podhalańskie przyjmowały się powoli. Dopiero ostatnie lata przyniosły wzrost zainteresowania tą rasą w całej Polsce. Poza nią podhalany hodowane są w większej liczbie w Belgii, Holandii i Francji, oraz w USA, gdzie nie są uznane przez Amerykański Kennel Club.
