Mimo, że w obecnych czasach wiedza o pochodzeniu, zachowaniu i potrzebach psów jest dużo bardziej rozpowszechniona i łatwiej dostępna niż niegdyś, nadal przy wyborze rasy kierujemy się przede wszystkim wyglądem jej reprezentantów i rozpowszechnionymi na ich temat stereotypami. Czy prawdą jest, że labradory są „idealne do dzieci” a jamniki uparte i dominujące? Czy husky rzeczywiście potrzebują ogromnej ilości ruchu a yorki są idealne do małego mieszkania? Sprawdźmy!
Źródło: Alicja Zmysłowska
Cechy, jakie tak naprawdę określa rasa psa, dotyczą ściśle funkcji użytkowej, do jakiej dana rasa została stworzona. Są to między innymi chęć do określonej pracy, zamiłowanie do pewnych zachowań (np. do noszenia różnych przedmiotów w pysku), umiejętność współpracy z człowiekiem i innymi psami, reaktywność (w kontekście czasu reakcji i jej siły) czy zapał do pewnych zachowań, np. do tropienia czy gonitwy. Funkcjonujące zaś w społeczeństwie zwyczajowe określenia na temat przedstawicieli danej rasy takie jak agresja, wesołość, cierpliwość czy odwaga, dotyczą indywidualnego charakteru każdego zwierzęcia oraz cech nabytych na skutek złej socjalizacji lub nieodpowiednich metod szkoleniowych. A jak powyższa teoria wygląda w praktyce?
Postrzegając psy niektórych ras jako uparte czy niezależne zazwyczaj mamy na myśli niechęć psa do wykonywania naszych poleceń lub zaciętość w dążeniu do realizacji obranych przez psa celów. Tymczasem psy o tak niechlubnej charakterystyce to często psy ras pracujących (pasterskich, myśliwskich, stróżujących), niejednokrotnie przyzwyczajonych do samodzielnej pracy bez pomocy ludzi. Nic więc dziwnego, że samodzielne podejmowanie decyzji (np. obrona członków rodziny w obliczu potencjalnego – zdaniem psa – zagrożenia,) czy upór w dążeniu do celu (np. w podążaniu za tropem) są w nich tak głęboko zakorzenione.
Pokutuje również opinia, że psy pewnych ras są bardziej agresywne niż inne. Tutaj sprawa jest bardziej złożona. Nie znając przeznaczenia danej rasy wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy z sytuacji, o które należy szczególnie zadbać mieszkając z takim czy innym psem. Brak odpowiedniego zabezpieczenia terenu, na którym mieszka pies stróżujący, może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, gdy na teren ten spróbuje wejść listonosz czy szkolni koledzy naszego dziecka, których nasz pies nie zalicza do grona swojej rodziny. Nie pies będzie więc winny, jeśli coś się stanie, lecz ludzka ignorancja i brak wyobraźni. Bywa również, że duże, masywnie wyglądające psy wybierane są przez ludzi, którym zależy na budzeniu postrachu wśród innych. Pies staje się wówczas narzędziem, dzięki któremu osiągną upragniony cel. Kolczatki, nabijane ćwiekami obroże czy szelki idące w parze z pokrzykiwaniem na psa i wyzywającym czy agresywnym zachowaniem jego opiekuna sprawia, że niewinne zwierzę jest traktowane jak jego właściciel, co tylko wzmacnia obiegowe opinie na temat danej rasy (pamiętajmy, że w latach '80 pitbulle uznawane obecnie przez wielu ludzi za potencjalnie niebezpieczne, były w Stanach Zjednoczonych najbardziej popularnymi psami rodzinnymi!). Poza tym nawet najłagodniejszy i najbardziej przyjacielski pies może stać się agresywny, jeśli będzie zestresowany, nieodpowiednio socjalizowany i szkolony przy użyciu kar. Pamiętajmy o tym.
Kolejny rozpowszechniony mit dotyczy psów, rzekomo idealnych do dzieci. Owszem, niektóre psy zostały stworzone na psy do towarzystwa, więc przebywanie z nami sprawia im przyjemność; są też rasy psów pracujących, które mają bardzo niski instynkt stróżujący i od zawsze pracowały z człowiekiem. To jednak nie oznacza, że pies tej czy innej rasy nie ugryzie dziecka, które swoim zachowaniem sprawia mu ból lub które grzebie w jego misce z jedzeniem. Nigdy nie wolno nam zapominać, że pies jest zwierzęciem, a gryzienie leży w repertuarze jego naturalnych zachowań. To my powinniśmy edukować się i wiedzieć, że kiedy pies ma coś w pysku, nie powinniśmy mu tego zabierać (choć oczywiście możemy się na cos wymienić), że jedzenie zawsze będzie dla naszego psa bardzo cenne oraz że dzieci bezwzględnie powinny zostawiać psa w spokoju gdy ten je, śpi, ma coś w pysku lub po prostu odpoczywa. Naturalne dla nas bycie obejmowanym i całowanym również nie jest dla psów komfortowe i wiele z nich ma z tym problem. To my powinniśmy zadbać o bezpieczeństwo naszych dzieci i nauczyć siebie a później ich, jakie zachowania mogą być dla psa (jego zdaniem) potencjalnie zagrażające oraz jak reagować na sygnały uspokajające, czyli mimikę twarzy i pozycje ciała, jakie psy przybierają, by pokazać że czują się w danej sytuacji niekomfortowo.
Często spotykaną opinią jest również ta, jakoby psy pewnych ras nie nadawały się do życia w blokach. Faktycznie psom o dużej ilości futra może być ciężko przetrwać zimę w naszym ogrzewanym mieszkaniu lub lato na poddaszu, jeśli nie mamy klimatyzacji. Jeśli jednak zapewnimy psu dostosowaną do jego potrzeb oraz możliwości dawkę ruchu, czyli odpowiednio dobranej długości spacery pełne węszenia i eksploracji terenu (najlepiej w nieznanych psu lecz spokojnych miejscach), brak przestrzeni w domu naprawdę nie będzie dla niego problemem.
Decyzja o tym, jakiej rasy psa wybrać, nie jest łatwa, lecz z pewnością będzie prostsza i lepsza, jeśli sięgając po przewodnik po rasach psów, skupimy się nie tylko na ich wyglądzie, lecz na pochodzeniu i przeznaczeniu danej rasy. Informacje tam zawarte pokażą nam, jakie cechy czy zachowania były przez lata wzmacniane w reprezentantach danej rasy, a zatem do jakich zachowań będą one miały największe skłonności. Pamiętajmy również o tym, że niezależnie od wszystkiego, tym, co najbardziej liczy się w kształtowaniu psa, jest socjalizacja, wychowanie i odpowiednie metody szkoleniowe (co zależy już tylko od nas), a także najwcześniejsze doświadczenia pieska czy charakter i geny przekazane mu przez jego mamę, na co mamy pewien wpływ wybierając psa z naprawdę dobrej hodowli.
