Flawonoidy - roślinne związki biologicznie czynne

Wśród związków polifenolowych, czyli biologicznie czynnych, najliczniejszą grupę stanowią flawonoidy, związki o bardzo szerokim spektrum działania. Czy można je stosować w żywieniu zwierząt i co jest ich źródłem?

Źródło: Shutterstock

Składnikami, którym obecnie przypisuje się korzystny wpływ na zahamowanie niekorzystnych dla zdrowia zwierząt chorób są flawonoidy, bardzo zróżnicowana pod względem struktury i właściwości grupa naturalnych przeciwutleniaczy. Związki te są bardzo powszechne w świecie roślin, natomiast nie są syntetyzowane w organizmach zwierząt. Badania ostatnich lat potwierdzają możliwości bezpośredniego oddziaływania flawonoidów na aktywność enzymów lub ekspresję genów, dlategosuplementacja diety w te związki powinna być przemyślana.

Flawonoidy wykazują następujące właściwości biologiczne:

  • wiążą niektóre prooksydacyjne jony metali np. miedzi, żelaza, przez co blokują ich zdolność do wytwarzania szkodliwych wolnych rodników;
  • wykazują właściwości antyalergiczne (blokują reakcje alergiczne i hamują wydzielanie histaminy) oraz aktywność antyastmatyczną;
  • występujące częściowo w błonie komórkowej, jak i poza nią flawonoidy mogą „zmiatać” wolne rodniki działające na komórkę z zewnątrz jak i od wewnątrz;
  • wykazują właściwości przeciwzapalne poprzez blokowanie enzymów prozapalnych, zmniejszają następstwa stosowania leków przeciwzapalnych – nie powodują owrzodzeń przewodu pokarmowego;
  • wykazują właściwości przeciwnowotworowe;
  • stabilizując kolagen wpływają na zahamowanie procesu zapalnego w chrząstce stawowej;
  • wywierają ochronne działanie na komórki wątroby oraz zwiększają aktywność enzymów wątrobowych uczestniczących w detoksykacji organizmu;
  • uczestniczą w utrzymaniu integralności ścian naczyń krwionośnych i ich odporności mechanicznej;
  • hamują agregację płytek krwi.

Pośród tak wielu możliwości oddziaływania flawonoidów na procesy biologiczne w żywych komórkach najważniejsze wydają się ich właściwości przeciwutleniające.

Zaletą stosowania flawonoidów w produkcji karm dla zwierząt jest ich możliwość zabezpieczania składników karmy przed niekorzystnymi zmianami oraz bezpośredni wpływ na procesy zachodzące w organizmie zwierząt. Z kolei suplementacja diety zwierząt gotowymi preparatami zawierającymi flawonoidy daje możliwość kontroli ich podawania i weryfikowania dawki. Dodatkowo wykorzystanie flawonoidów w produkcji preparatów wieloskładnikowych daje wiele korzyści, polegających na ich ochronnym i stabilizującym wpływie na inne składniki takich preparatów, m.in.: na wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny n-3, n-6, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, aminokwasy siarkowe.

W świetle wyników najnowszych badań flawonoidy budzą duże zainteresowanie przede wszystkim jako skuteczna broń przeciwko rozwojowi nowotworów, szczególnie nowotworów jelita grubego, są także pomocne w walce z chorobami sercowo-naczyniowymi, oraz hamują powstawanie zmian związanych ze starzeniem się organizmów.