W okresie ciąży oraz laktacji zmienia się zapotrzebowanie matki na składniki odżywcze. Zapewnienie odpowiedniego pokarmu w tym czasie wpływa na prawidłowy przebieg ciąży i porodu oraz zdrowie nowonarodzonego potomstwa.
Źródło: Shutterstock
Przeciętna ciąża u kotki trwa około 63-65 dni. Kotki hodowlane, u których ciąża została zaplanowana powinny zostać do niej odpowiednio przygotowane. Rozmnażane powinny być zwierzęta zdrowe, odpowiednio odżywione (BCS=3). Niedożywienie może skutkować zaburzeniami zapłodnienia, czy niską masą urodzeniową kociąt. Nadwaga z drugiej strony powodować może utrudnienia w czasie porodu. W okresie rujowym kotki tracą apetyt, istotne jest więc, by dostarczany pokarm był wysokokaloryczny.
Kotki przybierają na wadze liniowo w ciągu całej ciąży. Związane jest to z gromadzeniem rezerw tkanki tłuszczowej, która wykorzystywana będzie później w okresie laktacji (aż 60% wzrostu masy ciała w okresie ciąży wynika z nagromadzenia rezerw tłuszczowych). Od zapłodnienia ilość spożywanego przez kota pokarmu będzie wzrastać stopniowo, aż do końca ciąży. W tym okresie zaobserwować można dwa spadki apetytu: około 2 tygodnia ciąży (związany z implantacją zarodków) oraz tydzień przed porodem.
Średni wzrost masy ciała wynosi ok. 40% i zależy od liczebności miotu. Podczas porodu kotka traci tylko 40% nabytej masy, reszta zaś w postaci tkanki tłuszczowej stanowić będzie rezerwy na okres laktacji i zostanie spalona w tym okresie.
Oczywistym jest, że w okresie ciąży zwiększa się zapotrzebowanie energetyczne kotki. Poniższe tabele przedstawiają zapotrzebowanie energetyczne kotki w czasie ciąży.
Tabela 1 Dzienne zapotrzebowanie energetyczne kotki w okresie ciąży podane w kcal
| Waga kotki | 1-2 tydzień ciąży | 3-6 tydzień ciąży | 6-8 tydzień ciąży | 9 tydzień ciąży |
| 3 kg | 270 | 300 | 330 | 300 |
| 4 kg | 360 | 400 | 440 | 400 |
| 5 kg | 540 | 600 | 660 | 600 |
| 6 kg | 720 | 800 | 880 | 800 |
Dieta kotki ciężarnej zawierać powinna tłuszcze w ilości 18-30 % suchej masy. Zwrócić należy uwagę na właściwy poziom kwasów nienasyconych – linolowego i arachidonowego. W okresie ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na wapń i fosfor (zapotrzebowanie wapnia z 80 na 110 mg/kg masy ciała, zaś fosforu 70 na 100). Ważne jest więc, aby od drugiego trymstru zapewnić ich odpowiednią podaż stosując dodatki witaminowo-mineralne. Istotne dla rozrodu są także witaminy, zwłaszcza witamina A, E oraz z grupy B. Ich zapotrzebowanie w okresie ciąży znacznie rośnie, a ich niedobory uzupełnić można stosując w żywieniu dodatek drożdży czy wątróbki.
Wśród dostępnych karm komercyjnych dla kotek w ciąży powinniśmy wybierać karmy im dedykowane lub karmy przeznaczone dla kociąt w pierwszym okresie życia. Ilość potrzebnego pożywienia określa producent na opakowaniu.
Okres laktacji u kotek trwa około 6-9 tygodni, a jej szczyt osiągany jest około 2-4 tygodnia. W tym czasie w zależności od wielkości miotu zapotrzebowanie na energię zwiększa się jeszcze bardziej i może przekroczyć 2-4 krotnie bytowe zapotrzebowanie kotki.
Tabela 2 Dziennie zapotrzebowanie energetyczne kotki w okresie laktacji w kcal
| Tydzień laktacji | Waga kotki (kg) |
Liczebność miotu | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
| 1 | 3 | 180 | 230 | 275 | 325 | 370 | 370 |
| 4 | 240 | 305 | 375 | 430 | 495 | 495 | |
| 5 | 300 | 380 | 460 | 540 | 620 | 620 | |
| 3 | 3 | 215 | 280 | 350 | 415 | 480 | 480 |
| 4 | 290 | 375 | 465 | 550 | 640 | 640 | |
| 5 | 360 | 470 | 580 | 690 | 800 | 800 | |
| 6 | 3 | 270 | 408 | 545 | 685 | 820 | 960 |
| 4 | 360 | 545 | 730 | 910 | 1095 | 1280 | |
| 5 | 430 | 680 | 910 | 1140 | 1370 | 1600 | |
Dziennie zapotrzebowanie na wapń i fosfor jeszcze wzrasta osiągając wartości około 250 mg/kg masy ciała. Ważne jest, aby w tym okresie kotka otrzymywała wysokokaloryczne posiłki do woli. Karmy komercyjne dla kotek ciężarnych i karmiących lub dla kociąt powinny być podawane stale wraz ze świeżą wodą. Pozwoli to zapewnić odpowiedni stan odżywienia matki, a przy okazji nauczy kocięta pobierać pokarm stały.
