Najczęściej przyczynami zatruć pokarmowych są artykuły spożywcze zakażone bakteriami. Czasami jednak sami szkodzimy naszemu pupilowi podając mu w ramach czy to przekąski, czy to regularnego posiłku artykuły, które w diecie nigdy nie powinny się znaleźć. Wbrew pozorom nawet zwyczajny spacer po parku może przynieść zakażenie pokarmowe, poprzez znajdujące się tam toksyczne dla zwierząt rośliny. Na co należy uważać?
Jest wiele zakażeń układu pokarmowego na tle bakteryjnym u psów oraz kotów i to zarówno bakteriami tlenowymi jak i beztlenowcami. Od pewnego czasu spotyka się coraz więcej zakażeń przewodu pokarmowego psów kotów na tle beztlenowców, tj. Clostridium dificile i Clostridium perfringens. Tego typu infekcje bakteryjne manifestują się uporczywymi wymiotami i krwistymi, trudnymi do opanowania biegunkami. Zatrucia tła bakteryjnego przewodu pokarmowego powodowane bywają przez gronkowcowe, paciorkowcowe, a także salmonellozy, kampylobakteriozę i kolibakteriozę.
W przypadku sallmonelozy najgroźniejsze z nich to: Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium. Najczęściej do zakażenia dochodzi poprzez przewód pokarmowy po spożyciu zakażonej żywności i wody. Zakażenie możliwe jest również poprzez kontakt bezpośredni, tzn. od zwierzęcia do zwierzęcia i od zwierzęcia do człowieka, bądź przez kontakt pośredni: przez zanieczyszczoną bieliznę, sprzęt, itp. Warto zaznaczyć, że niebezpieczne mogą być zwierzęta chore już z rozwiniętymi objawami choroby, lecz także bezobjawowi nosiciele choroby, którzy wydalają zarazki do środowiska wraz z kałem i moczem.
Kampylobakterioza to choroba wywoływana przez przecinkowce Campylobacter. Najistotniejszymi w praktyce weterynaryjnej są: Campylobacter fetus, Campylobacter sputorum i Campylobacter jejuni. Bakterie te bywają często izolowane z przewodu pokarmowego zarówno chorych jak i zdrowych zwierząt. Chorobotwórcze bakterie najczęściej atakują zwierzęta zestresowane lub trzymane w złych warunkach higienicznych i niedożywione. Chorują przeważnie młode zwierzęta w wieku 6-8 tygodni. Pojawia się depresja, wymioty, utrata apetytu, szybko postępujące odwodnienie oraz cuchnąca zawierająca nieraz domieszkę krwi biegunka, która trwać może niekiedy nawet 2 tygodnie. Trzeba pamiętać także o tym, że zwierzęta, które przechorowały chorobę, mogą być jej nosicielami nawet przez 4 miesiące.
Natomiast Kolibakterioza wywoływana jest przez pałeczkę Escherichia colli. Źródłem zakażenia jest zwykle skażona zarazkami woda i lub karma. Głównymi objawami choroby u zwierząt są wymioty i biegunka z licznymi pasmami śluzu, niekiedy krwi. W przebiegu choroby szybko dochodzi do odwodnienia zwierzęcia, które może skończyć się nawet zejściem śmiertelnym jak to ma miejsce przy ostrym przebiegu choroby.
Bakteryjne infekcje układu pokarmowego mogą być wynikiem zakażeń pałeczkami Shigella a także drobnoustrojami takimi jak Proteus vulgaris, Pseudomonas aeruginosa, Yersinia enterocolitica, Clostidium botulinum (zatrucie jadem kiełbasianym) oraz innymi drobnoustrojami.
Polska nie należy do krajów mogących pochwalić się czystym środowiskiem. W wodach jezior i rzek spotkać można: chlorki, siarczanów, siarczków, związków azotu, sodu, potasu, metali ciężkich (w tym rtęci), selenu, talu, substancji ropopochodnych, azbestu i wielu, wielu innych. Z tego też powodu nasze zwierzaki ulęgają czasami zatruciu toksycznemu. Również wszelkiego rodzaju środki zachowania czystości: wybielacze, zmiękczacze tkanin, detergenty, płyny do płukania powinny być starannie zabezpieczone przed dostępem dla naszego czworonoga. Bardzo niebezpieczny dla psów i kotów jest glikol etylenowy używany w chłodnicach samochodowych. W niektórych samochodach układ chłodzenia bywa nieszczelny. Psy i koty chętnie wówczas zlizują słodki w smaku płyn chłodzący ulegając przy tym bardzo groźnemu zatruciu toksycznemu.
Nie wszyscy może zdają sobie sprawę z tego, że kakao i jego pochodne, czyli czekolada, polewy czekoladowe do ciast i deserów są toksyczne dla psów i kotów. Zawierają trujacą dla zwierząt teobrominę. Również rodzynki i winogrona działają drażniąco na układ pokarmowy oraz wykazują działanie toksyczne wobec nerek. Cebula i czosnek doprowadzają do niedokrwistości hemolitycznej i krwiomoczu poprzedzonego wymiotami, biegunką i niepokojem ruchowym zwierzęcia. Awokado może powodować uszkodzenie mięśnia sercowego, pojawić się mogą stany zapalne gruczołu mlekowego, zaburzenia oddychania i krążenia. Gałka muszkatołowa jest niebezpieczna dla wątroby i wpływa neurotoksycznie.
Niektóre rośliny spotykane w parkach, na skwerach i ogrodach stanowią poważne niebezpieczeństwo dla naszych czworonożnych przyjaciół. Bardzo niebezpieczna jest cykuta, czyli szalej jadowity. Objawy zatrucia tą rośliną to rozszerzenie źrenic, ślinotok, niepokój ruchowy, skurcze toniczno – kloniczne mięśni, drgawki kończące się zejściem śmiertelnym w ciągu 15 minut do 2 godzin od chwili zjedzenia rośliny. Bieluń dziędzierzawa - po zjedzeniu tej roślinki pies ma rozszerzone źrenice, przyspieszoną akcję oddechową, niepokój ruchowy, biegunkę, zaburzenia krążenia, konwulsje, śpiączkę i dochodzi do zgonu na skutek porażenia ośrodka oddechowego. Niebezpieczne dla życia zwierzęcia mogą być pozostałe rośliny jak choćby: lantana, azalia, szkarłat szorstki, psianka, rabarbar, sorgo, rącznik pospolity, naparstnica purpurowa, konwalia, hortensja, hiacynt, tulipan i inne. W przypadku kotów niewychodzących samodzielnie na dwór niebezpieczne są roślinki doniczkowe choćby dieffenbachia, dracena, fikus, geranium, narcyz, aloes, azalia, rododendron, filodendron.