Trzecia powieka u kotów – często nazywana również migotką lub błoną migawkową przez wiele lat uznawana była za swego rodzaju wybryk natury, który tak jak wyrostek robaczkowy czy zęby mądrości u ludzi, w rzeczywistości nie ma większego zastosowania i stanowi pozostałości ewolucyjne.
Trzecia powieka powinna byc widoczna tylko w kąciku oka. Jeśli jest na wierchu - kot może mieć problemy zdrowotne.
Źródło: Shutterstock
To sprawiło, że jeszcze na początku XX w. weterynarze zastanawiali się, w jaki sposób można ją bezpiecznie usunąć, aby możliwe było dokładniejsze zbadanie budowy kociego oka. Dzisiaj jednak wiemy już, że trzecia powieka u kotów jest niezwykle istotna, pełni szereg funkcji, w tym w szczególności pozwala na utrzymanie narządu wzroku w odpowiednim stanie. Co więcej, występuje ona u większości ptaków i ssaków, w tym u niektórych ssaków naczelnych – z wyjątkiem ludzi.
To pytanie dla wielu może się wydawać podchwytliwe, zwłaszcza, że w przypadku zdrowych kotów widoczne są tylko powieki górne i dolne. W rzeczywistości jednak kocie oczy znacząco różnią się od naszych. Powieki górna i dolna, tak jak u ludzi zapewniają ochronę gałki ocznej przed urazami, a także regulują dopływ światła i rozprowadzają łzy po gałce ocznej.
Aparat wzroku kotów, w przeciwieństwie do naszego, wyposażony jest w dodatkową – trzecią powiekę – migotkę. Ta gruczołowa struktura, zbudowana z tkanki chrzęstnej pokrytej błoną śluzową usytuowana jest między kącikiem oka a dolną powieką. U zdrowych kotów przez większość czasu trzecia powieka jest niemal niewidoczna i nasuwa się na oko wyłącznie podczas snu. Zdarzają się jednak sytuacje, m.in. w przypadku silnego stresu, w których zasłania ona oko na chwilę, aby uchronić je przed urazami zewnętrznymi.
Migotka pełni bardzo istotną rolę – nawilża gałkę oczną, rozprowadzając po jej powierzchni łzy, usuwa zanieczyszczenia (w tym różnego rodzaju brud, pył i kurz), a także chroni oczy przed uszkodzeniami mechanicznymi. Koty nie są w stanie świadomie poruszać trzecią powieką, przez co na co dzień nie jesteśmy w stanie jej zaobserwować. Wyjątek stanowią koty o krótkich pyszczkach (w tym m.in. koty brytyjskie i perskie). Koty te mają bardziej wypukłe gałki oczne, przez co trudniej im zamykać oczy. Trzecia powieka wysunie się wówczas, aby nawilżać i ochraniać oko, które nie jest w pełni zamknięte. Taka sytuacja nie powinna wzbudzać niepokoju właściciela, ponieważ jest to zjawisko naturalne.
Stale widoczna trzecia powieka u kota wskazuje, że zwierzęciu z pewnością coś dolega i należy niezwłocznie udać się do weterynarza. Niepokój może również wzbudzić zbyt często widoczna trzecia powieka u kota. Jak leczyć zwierzę powinien zadecydować wykwalifikowany weterynarz, który przed podaniem odpowiednich środków farmakologicznych przeprowadzi kompleksową diagnozę. Tylko weterynarz będzie w stanie określić, co dolega kociakowi.
Widoczność trzeciej powieki u kotów stanowi objaw licznych schorzeń. Poniżej przedstawiono najczęstsze przypadłości, o których wystąpieniu może wskazywać zachodząca trzecia powieka u kota:
Jak widać przyczyn stale widocznej trzeciej powieki u kotów jest bardzo dużo, dlatego należy bezwzględnie wystrzegać się leczenia zwierzęcia na własną rękę, w tym w szczególności przy wykorzystaniu domowych sposobów. Przemywanie oczu rumiankiem może zaszkodzić zwierzęciu.
Samej trzeciej powieki u kota nie trzeba leczyć. Jej obecność jest fizjologicznie uzasadniona i pełni szereg istotnych funkcji w organizmie. Pozwala na utrzymanie wzroku w odpowiedniej kondycji. Jeśli nie wystąpią szczególnie uzasadnione przypadki, wówczas absolutnie nie wolno usuwać trzeciej powieki. Zdarzają się jednak wyjątkowe sytuacje, w których zabieg ten jest uzasadniony. Należą do nich bardzo ciężkie urazy oraz nowotwory złośliwe. Weterynarz podejmie decyzję o usunięciu trzeciej powieki po uprzednim wykluczeniu szansy jej uratowania. Jest to szczególnie istotne, ponieważ u kotów, które utraciły trzecią powiekę (np. w wyniku leczenia nowotworu) mogą występować chroniczne podrażnienia rogówki.
Warto przy tym pamiętać, że choć trzecia powieka sama w sobie nie stanowi jednostki chorobowej, to jej długotrwała widoczność stanowi objaw choroby. W celu ustalenia, w jaki sposób leczyć zwierzę konieczna będzie konsultacja weterynaryjna.
Wiedząc ile powiek ma kot i jakie funkcje spełnia każda z nich można w prosty sposób wychwycić ewentualne nieprawidłowości. Należy pamiętać, że widoczność trzeciej powieki nie jest zjawiskiem naturalnym i powinna natychmiast wzbudzić czujność właściciela. Jest to szczególnie istotne, ponieważ koty doskonale ukrywają swoje dolegliwości, a szybka reakcja jest kluczowa w trakcie leczenia wielu schorzeń.
