Sód - główny elektrolit w organizmie

Bez odpowiedniego stopnia nawodnienia organizmu zaburzeniu ulegają wszystkie funkcje życiowe. Głównym składnikiem mineralnym odpowiedzialnym za prawidłowy rozkład wody w organizmie jest sód. Jego ilość musi być ściśle kontrolowana.

Źródłem sodu są nieprzetworzone surowce pochodzenia mięsnego. Źródłem sodu są nieprzetworzone surowce pochodzenia mięsnego. Źródło: Shutterstock

Sód jest składnikiem mineralnym występującym w największych ilościach w układzie kostnym (43%) i w płynach ustrojowych (29%). U dorosłych osobników stanowi 0,13% masy ciała. Rola sodu sprowadza się przede wszystkim do regulacji równowagi kwasowo-zasadowej i objętości płynów w organizmie. Mikroelement ten jest głównym czynnikiem warunkującym istnienie odpowiedniego ciśnienia osmotycznego. Dodatkowo kationy sodowe warunkują pobudliwość i przewodzenie impulsów nerwowych w układzie nerwowym. Sód jest niezbędny do prawidłowego wchłaniania większości składników odżywczych: glukoza i większość aminokwasów wymagają obecności jonów sodowych do aktywnego transportu przez błonę komórkową.    

Niedobór sodu występuje bardzo rzadko i najczęściej jest przyczyną gwałtownego pozbywania się wody z organizmu, np. przy wymiotach i biegunakch. Natomiast bardzo często może dochodzić do przedawkowania sodu w przypadku żywienia zwierząt domowych pokarmem przeznaczonym dla ludzi. Nadmiar sodu dostarczany jest w postaci soli kuchennej, przypraw, konserwantów, fosforanów. Nadmiar sodu w diecie powoduje zaburzenie równowagi elektrolitowej organizmu przyczyniając się m.in. do zmniejszenia ilości jonów potasu w osoczu.

Źródłem sodu są przede wszystkim nieprzetworzone surowce pochodzenia mięsnego oraz nabiał i jego przetwory. W okresach wzmożonego fizjologicznego wydalania wody z organizmu (wysoka temperatura otoczenia, intensywny wysiłek fizyczny) należały uzupełniać ilość sodu w diecie poprzez podawanie lekko osolonej wody albo poprzez zwiększenie ilości warzyw w diecie. Należy jednak pamiętać, że zbyt wysoka zawartość sodu może z kolei doprowadzić do odwodnienia organizmu i zaburzeń gospodarki elektrolitowej.