Wyedukowany, zrównoważony i zadowolony z życia pies to marzenie każdego właściciela. Jak tego dokonać? Prawidłowa socjalizacja pomoże!
Zapoznawaj i oswajaj szczenię z dotykiem od pierwszych dni jego życia.
Źródło: Shutterstock
Zanim postanowisz przyprowadzić do domu szczeniaka, przekonaj się czy jesteś na to gotowy. To naprawdę bardzo istotna kwestia. Szczenięta są słodkie, mięciutkie, puszyste i wszyscy je uwielbiamy. Wystarczy jedno hipnotyczne spojrzenie by wszelkie przewinienia poszły w niepamięć. Musimy sobie jednak uświadomić, że to właśnie okres szczenięcy rzutuje na przyszłe życie twojego pupila, kształtuje jego charakter, a tym samym silnie wpływa na jakość waszych relacji.
Dlaczego taka ważna?
Proces socjalizacji to nabywanie przez malca bardzo ważnych umiejętności, takich jak samokontrola, komunikacja, znajomość reguł życia w sforze (ludzka rodzina to dla psa również sfora), a także uniezależnienie (odłączenie). Prawidłowa socjalizacja to pierwszy i najważniejszy krok do satysfakcjonującej relacji pomiędzy nami i naszym psiakiem.
Okres socjalizacji jest tak ważnym etapem w życiu twojego psiaka. Rozpoczyna się około 21 dnia życia i trwa do wieku około trzech miesięcy, czyli zaczyna się już w hodowli, a ogromny obowiązek prawidłowego procesu socjalizacji spoczywa właśnie na hodowcy, później dopiero na właścicielu.
W tym okresie szczenięta nawiązują kontakt z innymi psami i człowiekiem. Pozbawione takiej możliwości w przyszłości mogą wykazywać zaburzenia charakteru, w tym lękliwość, która może przerodzić się w agresję.
Okres socjalizacji dzieli się na etapy:
W kolejnych tygodniach swojego życia szczenięta zaczynają coraz lepiej widzieć i słyszeć, poruszają się, bawią ze sobą, warczą i szczekają. Zaczynają im wyrastać mleczne zęby i powoli uczą się pobierania stałego pokarmu.
Siedmiotygodniowe maluchy powinny już wiedzieć do jakiego gatunku należą, a także poznawać człowieka oraz inne gatunki zwierząt domowych jak np. kot, świnka morska, chomik. Dlatego też do tego wieku powinny przebywać wraz z rodzeństwem oraz ludźmi (zabawa z dorosłymi i z dziećmi).
Szczenięta rozpoczynają proces nauki wzajemnej komunikacji poprzez wokalizację oraz postawy ciała, używają różnych kanałów komunikacyjnych, dotykowego, węchowego słuchowego i wzrokowego. Środowisko maluchów musi być bogate w rozmaite bodźce, które stymulują wzrok, słuch, węch i czynności motoryczne (ruch). Wskazane jest odtwarzanie szczeniętom nagrań z różnego rodzaju dźwiękami, np. ruchu ulicznego, strzałów, szeleszczenia folii, odkurzacza, itd…Wszystko po to, by w przyszłości maluchy nie bały się odgłosów środowiska w którym będą żyły. Podłoże po którym się poruszają powinna mieć różną strukturę, np. kartony, gazety, folia, dobrze byłoby gdyby szczenięta miały możliwość pobiegania po ogrodzie, bardzo dobrze wpływa to na sprawność ruchową. Pomieszczenie gdzie przebywają maluchy musi być widne, dobrze by docierały do niego z zewnątrz różne dźwięki i hałasy, szczenięta powinny mieć do dyspozycji różnorodne zabawki.
Jednym z najważniejszych elementów okresu socjalizacji jest nauka sygnału zatrzymania (samokontroli), czyli zaprzestania jakichkolwiek działań przez szczenię, później dorosłego osobnika. Pierwsze trzy tygodnie życia szczenięcia to zachowania typu bodziec-reakcja. Szczenię rozwija prawidłowe sekwencje zachowaniowe, a każde normalne zachowanie to trzy fazy: apetencyjna (przygotowawcza), konsumacyjna (zaspokojenia, uzyskania satysfakcji z czynności) i uspokojenia, tzw. powrót do równowagi. Organizacja sekwencyjna wymaga obecności tzw. sygnału zatrzymania, który został opisany osobno.
Fazy i odpowiednie postępowanie
Okres socjalizacji składa się z dwóch faz: przyciągania i awersji, nakładanie się tych dwóch faz na siebie to okres wrażliwy. Od poszczególnych etapów bardzo zależy charakter naszego szczenięcia. Faza przyciągania trwa od 3 do 12 tygodnia życia, a swoje maksimum osiąga w piątym tygodniu życia. W tej fazie szczenię jest zainteresowane otoczeniem, przyciąga je wszystko co nowe i nieznane, wszystko co się rusza, inne osobniki tego samego jak i innych gatunków. Zaczynając od piątego tygodnia, aby socjalizacja przebiegała prawidłowo, doświadczenia powinny być pozytywne gdyż właśnie tu rozpoczyna się faza awersji, a faza przyciągania słabnie. Faza awersji to faza cofania, nasila się tu nieufność i lęk przed nieznanym. Szczeniak przyjaźnie reaguje na znane obiekty, ale z coraz to większą nieufnością podchodzi do nowych, nieznanych . Wzrasta tez wrażliwość na silne bodźce jak hałas, huk, silne światło itd... Faza awersji swoje maksimum osiąga w 12 tygodniu życia, po 12-14 tygodniach życia awersja i strach przez nieznanym dominują i tu socjalizacja staje się o wiele trudniejsza.
Zachodzenie na siebie obu tych faz to okres wrażliwy bardzo ważny w rozwoju szczenięcia, rzutujący na całe jego późniejsze życie. W tym okresie szczenię chłonie różne doświadczenia jak gąbka, zarówno pozytywne jak i negatywne. Jest to bardzo ważny czas w jego rozwoju.
