Smog a spacery z psem

Swój przydomek zawdzięcza wolnemu i bardzo często niewidocznemu wyniszczaniu organizmu, doprowadzając bardzo często do śmierci. W ostatnich latach problem smogu został szczególnie nagłośniony. Rząd, ekolodzy, celebryci i zwykli mieszkańcy Polski włączają się wspólnie w walkę o poprawę jakości życia. W trosce o zdrowie własne i bliskich nie należy zapominać, że smog jest szkodliwy również dla zwierząt. Dziko żyjące koty czy psy mieszkające na podwórkach, spędzając większość życia na zewnątrz szczególnie narażone są na negatywne działanie zanieczyszczonego powietrza. Należy pamiętać, że będąc właścicielem psa lub kota, również jest się odpowiedzialnym za zapewnienie im możliwie jak największej ochrony przed smogiem.

Dlaczego Polska tonie w dymie i mgle?

Nazwa smog powstała z połączenia dwóch angielskich wyrazów smoke, czyli dym oraz fog, czyli mgła. Ze względu na swoją mglistą postać nazywany jest zjawiskiem atmosferycznym, a toksyczny dym, który w sobie zawiera powoduje, że jest on kojarzony ze stanem przekraczającym poziom zanieczyszczenia. Proces tworzenia się smogu polega na dostawaniu się toksycznego gazu i pyły do atmosfery, pochodzących z fabryk, spalin samochodów czy pieców palonych węglem. W powietrzu zachodzą reakcje chemiczne kumulujące zanieczyszczania w postaci mgły, która następnie powraca w dużo bardziej niebezpiecznej postaci na ziemię. Nasilenie poziomu szkodliwości smogu w Polsce można zaobserwować głównie w trakcie okresu jesienno-zimowego, kiedy rozpoczyna się tzw. sezon grzewczy, a właściciele starych pieców palą węglem. W trakcie chłodniejszych pór roku obserwuje się również wyżową cyrkulację oraz mniejszą intensywność występowania wiatru, co przyczynia się do utrudnienia naturze oczyszczania powietrza. Do tworzenia się tego zjawiska przyczynia się również gęste zabudowanie oraz niskie położenie geograficzne miast. 

Życie ludzi i zwierząt  w smogu 

Największą obawą mieszkańców miast, w których smog osiąga bardzo wysokie stężenie jest zdrowie dzieci. Jego działanie może być dla nich bowiem szczególnie groźne i przyczyniać się do generowania poważnych chorób w przyszłości. Nie należy jednak zapominać o zdrowiu zwierząt i roślin, które również odczuwają jego negatywne skutki.

W skład smogu wchodzą przede wszystkim pyły zawieszone, zawierające duże ilości metali ciężkich, dioksyn czy furanów. Naukowcy ze względu na wielkość wyróżniają pył PM2,5 oraz PM10. Szczególnie niebezpieczny dla zdrowia jest ten pierwszy, jego niewielki rozmiar z łatwością bowiem dostaje się do układu oddechowego oraz naczyń krwionośnych i powoduje duże szkody w organizmie. Wspominany wcześniej benzo(a)piren to kolejny, szczególnie szkodliwy składnik smogu, wytwarzany najintensywniej podczas ogrzewania domów piecami na węgiel. W 1987 roku został uznany przez Agencję Badań nad Rakiem jako jeden z czynników przyczyniających się do powstawania nowotworów. Nic więc dziwnego, że w Polsce jedną z najczęstszych chorób onkologicznych jest właśnie rak płuc. Benzo(a)piren przyczynia się również do coraz częstszego występowania astmy oraz alergii u dzieci. Przebywanie w miejscach o dużym stężeniu tego związku chemicznego jest niewskazane szczególnie kobietom w ciąży, z badań wynika, że może on zagrażać zdrowiu i prawidłowemu rozwoju płodu. Ponadto w składzie smogu obserwuje się również duże zawartości ołowiu, ozonu, dwutlenku siarki oraz azotu. Wszystkie z powyższych składników stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia szczególnie małych dzieci, starszych osób, kobiet w ciąży, zwierząt oraz roślin.

W przypadku zwierząt, negatywny wpływ zanieczyszczenia powietrza objawia się zwłaszcza zapaleniami spojówek, infekcjami i zapaleniami układu oddechowego. Lekarze weterynarii zwracają również uwagę na wiele problemów dermatologicznych, do których przyczynia się osadzanie szkodliwych pyłów na futrze i sierści. Szczególnie można to zaobserwować u zwierząt bezpańskich, spędzających całe życie w mieście. Psy, koty oraz zwierzęta dzikie, podobnie jak ludzie, narażone są również na zwiększone występowanie nowotworów, spowodowane dużym stężeniem pierwiastków chemicznych w smogu. Lekarze weterynarii alarmują, że długotrwałe przebywanie zwierząt w takim środowisku, bez zapewnienia im żadnej ochrony może doprowadzić nawet do patologicznych zmian w strukturze DNA, a w efekcie rozmnażania się większej ilości zwierząt z różnymi defektami lub ich szybkiej śmierci. Najczęściej jednak negatywne działanie smogu właściciele psów mogą zaobserwować w postaci częstego drapania się w okolicach oczu oraz łzawienia. Te uciążliwe dolegliwości mogą wpływać również na zachowanie, zwłaszcza w przypadku psów podatnych na bodźce, nerwowych i niespokojnych. Ciągłe odczuwanie świądu i pieczenia, w zależności od osobowości psa może skutkować różnymi reakcjami. Niektóre stają się leniwe i apatyczne, inne zaś rozdrażnione i nadruchliwe, a czasem nawet agresywne. Dodatkowo objawy te bardzo często pojawiają się właśnie w trakcie spacerów w dużych miastach, jeśli więc pies zacznie kojarzyć te nieprzyjemne doznania z wychodzeniem na zewnątrz może zacząć stracić chęci do spacerowania i biegania, stać się apatyczny lub zacząć się buntować i wymuszać szybki powrót do domu.

Ochrona przed smogiem dla ludzi i zwierząt

Najlepszym sposobem by ochronić siebie, swoich bliskich oraz swojego pupila przed smogiem jest codzienne kontrolowanie poziomu zanieczyszczenia powietrza. Jeśli wskaźniki osiągają alarmujące liczby, które wykraczają poza granice normy, najlepiej zrezygnować ze spacerów, a wyjście z pupilem ograniczyć do koniecznego minimum. Warto wówczas zabezpieczyć sierść lub włosy swojego psa specjalnymi ubrankami, a samemu zaopatrzyć się w specjalną maskę antysmogową. W ostatnich czasach są one podstawową i najczęściej wybieraną formą ochrony przed smogiem. Posiadają one wymienne filtry, które należy uzupełniać w zależności od warunków atmosferycznych, co około 20-70 godzin. Większość z firm produkujących takie maski oferuje skuteczność filtracji niebezpiecznych składników w wysokości 90%. Wybierając miejsca na spacer z rodziną i psem, zamiast iść do najbliższego paru miejskiego, warto wybrać leśne zakątki, oddalone od ruchliwych ulic i spalin. Efektywnym pomysłem w walce ze smogiem jest również kupno oczyszczaczy powietrza, które wpłyną korzystnie na zdrowie każdego członka rodziny oraz zwierząt.