Retriever, czyli wzorowy adiutant

Pomysł na nową rasę.

Zaczęło się wszystko w Anglii, kraju sportsmenów i myśliwych, gdzie po wyhodowaniu ras energicznych, bystrych i szybkich wyżłów, okazało się iż psy gorącego temperamentu, aportując, łatwo przyuczały się do gonienia najpierw postrzelonej, a następnie zdrowej zwierzyny. Poza tym pies aportujący mógł mimowolnie rozpędzić ptaki przyczajone w pobliżu zabitego, co szczególnie często trafiało się po rozbiciu stada kuropatw. Dlatego też angielscy myśliwi – ludzie na ogół bardzo zamożni – postanowili wyżłów swych nie dopuszczać do aportowania, a użyć do tego celu psów jakiejś innej rasy, wyspecjalizowanej tylko w przynoszeniu.

Próbowano w tym kierunku szkolić pudle, spaniele wodne, szkockie collie, lecz to nie było to. Pies idealny  miał charakteryzować się następującymi cechami:

  • dobrym wzrostem i siłą, ażeby mógł ze znacznej odległości, pokonując wysokie przeszkody, przynieść zająca
  • spokojnym temperamentem i posłuszeństwem, aby mógł chodzić za nogą myśliwego, nie wyrywając się naprzód, i żeby aportował tylko na rozkaz
  • dobrym wiatrem, koniecznie dolnym (czyli węszą blisko ziemi), aby wiernie trzymał się tropu ranionej zwierzyny
  • bystrym wzrokiem, by dobrze widział miejsce, gdzie spadł zabity ptak
  • „miękkim pyskiem”, by niesiona zwierzyna nie nosiła uszkodzeń ze strony psich zębów
  • milczącym usposobieniem, by szczekaniem nie wypłaszać zwierzyny.

Flat Coated Retriever

Flat Coated Retriever, ilustracja ze starej książki o rasach psów. Źródło:
Rasa ta powstała w Wielkiej Brytanii. Fundamentem nowej rasy były psy świętego Jana, które krzyżowano głównie z angielskimi czarnymi setterami oraz gordonami, aby  dodać psom dobry wiatr i utrwalić wrodzoną chęć do aportowania. W końcu przez dodanie kropli krwi collie poprawiono również wzrok  oraz ogólną inteligencję, choć w pierwotnym zamiarem było uzyskanie prostego włosa. Rasę tę pod nazwą Flat Coated Retriever zarejestrowano w 1898 roku w księdze hodowlanej Kennel Club, ówczesnym związku kynologicznym. Flaty przeżywały swój złoty wiek w latach 1865-1910. Były wówczas najpopularniejszymi aporterami w Europie.

Golden retriever

Wzorzec rasy oraz sami myśliwi uznawali retrievery długowłose tylko koloru czarnego. Tym niemniej czasem w miotach pojawiały się szczeniaki jasne, które, niestety, likwidowano. W roku 1865 w posiadłości lorda Chichester jeden piesek miał szczęście. Został nazwany Nous. Gajowy lorda  podarował szczeniaka szewcowi z Brigthon. A może zapłacił nim za buty... Nie jest to istotne. Szewc podarek przyjął, ale taki piesek myśliwski był mu niepotrzebny. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności niebawem

Początkowo hodowcy uznawali tylko czarne retrievery. Na szczęście węchowe umiejętności miodowych goldenów utorowały im drogę do własnej rasy. Źródło: Shutterstock
Nous dołączył do licznej sfory psów myśliwskich Lorda Tweedmoutha w posiadłości w Guisachan. I tak spotkali się właściwy pies z właściwym człowiekiem. Lord był zachwycony. Postanowił zapoczątkować nową rasę, aby zaspokoić zapotrzebowanie myśliwych na psa, który byłby zdolny aportować postrzałki z lodowatej wody. Wybrał Nousa oraz suczkę Belle – rasy tweed water spaniel. Przedstawiciele tej rasy były dość duże, miały kasztanowo-brązowe umaszczenie i cieszyły się opinią świetnych pływaków. 

Mariaż Nousa i Belle okazał się bardzo udany. Wkrótce urodziły się cztery szczeniaki o pięknym żółtym umaszczeniu. Przez następne 25 lat lord Tweedmouth udoskonalał rasę, która została oficjalnie uznana przez Kennel Club w 1911 roku. Dziś goldeny, obok labradora, są najpopularniejszą rasą w Europie i Ameryce Północnej.

Curly coated retriever

Kilkanaście lat wcześniej, koło 1840 roku powstała rasa retrievera o sierści bardzo mocno kręconej, bez podszerstka. Protoplastami były psy św. Jana, setery, angielskie spaniele wodne oraz pudle, które nadały tym psom charakterystyczne kędzierzawe futerko jak u owcy. Sierść taka dobrze chroni psa od chłodu, a w wodzie nie nasiąka zbytnio wilgocią. Włos zupełnie krótki i gładki występuje tylko na głowie i mordce psów tej rasy. Wzorzec tego psa zarejestrowany został w Wielkiej Brytanii w 1860 roku. Do dnia dzisiejszego praktycznie nie uległ zmianie. Psy te noszą oficjalną nazwę Curly coated retriever. Nie rozpowszechniły się tak, jak aportery gładkowłose, ze względu na słabszy wiatr (gorsze umiejętności węchowe) i większą niezależność.

Chesapeake Bay Retriever

Chesapeake Bay Retriever - rasa zapoczątkowana przez dwa szczeniaki ocalałe z katastrofy rybackiego kutra... Źródło: Shutterstock
Potomkami psów świętego Jana z Nowej Funlandii są również psy rasy Chesapeake Bay Retriever. Rasa ta zapoczątkowana została w rejonie zatoki Chesapeake leżącej na wschodnim wybrzeżu USA. W 1807 roku w zatoce tej, w wyniku szalejącego sztormu, rozbił się statek z dorszami płynący z Nowej Funlandii do Anglii. Nazywał się Kanton. Na pokładzie były dwa szczeniaki. Zostały uratowane. Trafiły na ląd do miłośników polowania na ptactwo wodne, które w tamtych rejonach, ze względu na lodowatą wodę oraz burzliwe przypływy, było niebezpiecznym sportem. Okazało się, że zarówno piesek Sailor, który był maści czerwonej o bardzo jasnych oczach, jak i suczka Kanton, cała czarna i niewielkiej postury, są niezrównanymi aporterami i potrafią godzinami pracować w lodowatej wodzie. Psy te miejscowi hodowcy, dla udoskonalenia, rasy skrzyżowali z foxhoundami angielskimi, otterhoundami i bloodhoundami. W 1890 roku nadana została tej rasie jej obecna nazwa.

Chesapeake Bay Retriever mają sierść szorstką, gęstą, krótką, z solidnym  podszerstkiem, koloru od żółtobrązowego do ciemnobrązowego. Bywają uparte i niezależne, ale dobrze wyszkolone są wspaniałymi towarzyszami. W Polsce nie są popularne i praktycznie mało znane.

I to jest cała historia retrieverów. Prawda, że ciekawa?

 

1 2