Rak kości u psów - przyczyny, objawy i leczenie

Podobnie jak ludzie, psy również zapadają na różnego rodzaju choroby. Jedną z najpoważniejszych jest rak kości, a szczególnie kostniakomięsak. Jest on najczęściej występującym nowotworem układu szkieletowego naszych ukochanych pupili, dlatego warto dowiedzieć się o nim czegoś więcej.

Źródło: pixabay.com

Pomoże to w ewentualnym zauważeniu czy nasz zwierzak nie cierpi na to schorzenie oraz szybkiej reakcji i podjęciu odpowiedniego sposobu leczenia.

Co to jest kostniakomięsak i gdzie występuje?

Kostniakomięsak to najpowszechniejszy nowotwór złośliwy, który atakuje tkankę kostną psów. Zwierzęta zapadające na tą chorobę stanowią około 6% spośród wszystkich borykających się ze złośliwymi zmianami chorobowymi oraz nawet 90% wśród cierpiących na nowotwory kości. Najczęściej z tym problemem borykają się psy ras dużych i olbrzymich, mniejsze czworonogi to tylko 5% pacjentów w gabinetach weterynaryjnych. Mają one również większe szanse na pokonanie choroby i odzyskanie dobrego zdrowia. Jest to spowodowane bardzo często czynnikami mechanicznymi, które oddziałują na kość zwłaszcza w okresie wzmożonego wzrostu. Z reguły nowotwór występuje u psów w średnim wieku i starszych, ale zdarza się również u młodszych a nawet szczeniaków. Jak pokazują statystyki, zdecydowanie częściej chorują samce oraz przedstawiciele takich ras jak: owczarki niemieckie, rottweilery, golden retrievery, sznaucery olbrzymie, boksery, dogi niemieckie, setery, nowofundlandy czy berneńskie psy pasterskie. Kostniakomięsak atakuje zazwyczaj kości kończyn, jednak istnieją również przypadki występowania w czaszce, miednicy czy w żebrach. Jeśli chodzi o kończyny to nowotwór zdecydowanie powszechniej występuje w przednich łapach i to one ulegają złamaniom spowodowanym przez złośliwą chorobę.

Przyczyny wystąpienia raka kości.

Niestety nie ma możliwości podania dokładnej przyczyny powstawania zmian nowotworowych w układzie szkieletowym naszych czworonożnych przyjaciół. Jednak zaobserwowano, że znacznie częściej występują one u psów, które miały wcześniej złamane kończyny lub inne problemy ortopedyczne, szczególnie te, które wymagały operacji chirurgicznej oraz wstawienia metalowego implantu. Równie powszechne jest występowanie kostniakomięsaka w miejscach wzmożonego wzrostu. Dzieje się tak, dlatego że zarówno uszkodzenia mechaniczne, jaki i rozrost powodują możliwość wystąpienia niespodziewanych mutacji w komórkach odpowiedzialnych za intensywne podziały i odbudowę tkanek. Istnieje także teoria mówiąca o tym, że w czasie wzrostu kończyn u dużych psów, występują liczne drobne pęknięcia i urazy. W trakcie procesów dążących do naprawy uszkodzonej tkanki, tworzą się zmutowane klony komórek, które z czasem są odpowiedzialne za wystąpienie złośliwego nowotworu. Badane jest również to, czy wystąpienie choroby ma podłoże genetyczne ale na razie nie jest potwierdzone, że zwierzę może być obciążone większym ryzykiem na zachorowanie na raka kości przez dziedziczenie.

Symptomy i objawy.

Widoczne objawy występowania nowotworu mogą mieć różną postać w zależności od zwierzęcia i samej choroby, jej zaawansowania, postaci, sposobu rozprzestrzeniania się czy miejsca wystąpienia. W jej początkowym stadium czasem nie występują żadne zmiany, które mogłyby świadczyć o kostniakomięsaku. Choroba może przebiegać także bezobjawowo i „po cichu” prowadzić do zmian w organizmie gospodarza. Opiekun zwierzęcia najczęściej zwraca uwagę na trudności w poruszaniu się oraz kulawiznę w czasie chodzenia. Jest to spowodowane ogromnym bólem, jakiego doświadcza schorowany pies. Te objawy mogą występować okresowo i zanikać po podaniu leków przeciwbólowych. W wielu przypadkach można zaobserwować niechęć do poruszania się, apatię, ospałość oraz brak apetytu. Bywa, że chorobie towarzyszy gorączka oraz powiększenie węzłów chłonnych. W zaawansowanym stadium mogą występować patologiczne złamania oraz deformacje z miejscowym obrzękiem i stanem gorączkowym. Zaburzenia krzepnięcia krwi oraz niedokrwistość to kolejne symptomy postępującej choroby. Kostniakomięsaki w obrębie szczęki i żuchwy mogą objawiać się ślinotokiem, zaburzeniami połykania, trudnościami z otwieraniem i zamykaniem pyska. W tym wypadku obserwuje się również problemy z przeżuwaniem, w związku z czym pies traci łaknienie i nie ma ochoty jeść, więc chudnie i traci na wadze. Tak wyniszczony organizm ma jeszcze mniej siły do walki z chorobą. Do zaburzeń oddychania i cieknięcia substancji surowiczej lub ropnej z nosa dochodzi, kiedy nowotwór dotyka jamy zatok i nosa. Przy wystąpieniu ognisk chorobotwórczych w obrębie czaszki, może dojść do zaburzeń neurologicznych, padaczki oraz zmiany zachowania zwierzęcia.

Jak wykryć nowotwór u zwierzaka?

Każdy opiekun powinien uważnie obserwować swojego czworonożnego przyjaciela i każde niepokojące zachowanie od razu zgłaszać do weterynarza. Specjalista w leczeniu chorób nowotworowych na początku ma za zadanie ocenić czy na pewno ma do czynienia z kostniakomięsakiem. W tym celu wykonywane są odpowiednie badania kliniczne oraz badania dodatkowe. Przeprowadzenie badania radiologicznego daje z reguły obraz mutacji występujących w obrębie organizmu, nie jest on jednak na tyle szczegółowy by tylko na jego podstawie postawić diagnozę. Ukazuje ono zmiany lityczne, sklerotyczne lub najczęściej lityczno-sklerotyczne kości oraz złamania, więc w połączeniu z wywiadem o stanie zdrowia zwierzęcia oraz jego objawów, reakcji na podane leki oraz analizą wielkości i rasy, można wstępnie ocenić czy jest to nowotwór kości. W ostatnim czasie popularne stało się również wykonywanie tomografii komputerowej oraz ultrasonografii (USG) zwierząt. Jednak najprecyzyjniejszy obraz daje wykonanie poglądu za pomocą rezonansu magnetycznego. Aby rozpocząć leczenie, konieczne jest wykonanie badania histopatologicznego pobranego wycinka. To jego wynik jest podstawą do zaplanowania dalszego postępowania medycznego, gdyż pozwala na ocenę stopnia złośliwości guza. Niestety bywa, że weterynarz nie dysponuje odpowiednimi narzędziami do diagnostyki nowotworowej, więc bazuje on wywiadzie i podstawowych badaniach. Utrudnieniem w postawieniu trafnej diagnozy jest również fakt, że wszystkie koszty badań i leczenia pokrywa właściciel psa, a nie zawsze posiada on na tyle gruby portfel żeby sobie pozwolić na wykonanie niezbędnych czynności medycznych.

Sposoby leczenia kostniakomięsaka.

Najczęstszym sposobem na uratowanie psa chorego na złośliwy nowotwór w zaawansowanym stanie jest przeprowadzenie amputacji zainfekowanej kończyny. W szybki sposób niweluje się ból zwierzęcia, a zabieg nie jest skomplikowany i nie niesie ze sobą dużych powikłań pooperacyjnych. Krótki okres rekonwalescencji sprawia, że pies szybko dochodzi do zdrowia i nabiera umiejętności poruszania się na trzech kończynach. Niestety kostniakomięsak niesie za sobą duże ryzyko powstania przerzutów na inne kończyny lub do kolejnych organów. Dlatego jeśli bierze się pod uwagę operacyjny zabieg usunięcia kończyny, należy to zrobić jak najwcześniej. W przypadku kości szkieletu osiowego jest również możliwe usunięcie tylko fragmentu zainfekowanej tkanki. Chemioterapię stosuje się jako dodatkową formę leczenia przy amputacji lub jako samodzielną terapię. Pomaga ona w walce z przerzutami oraz pozwala na dłuższe życie w komfortowych warunkach. Z reguły jest podawana dożylnie w odstępach około 3 tygodni. Poza granicami naszego kraju wykonuje się także radioterapię, niestety w Polsce ten sposób leczenia jest jeszcze niedostępny.

 

Nieleczone zwierzęta z postawioną diagnozą kostniakomięsaka żyją z reguły około 3 miesięcy od postawienia diagnozy. Z względu na duża złośliwość i tworzenie się przerzutów, wyleczenie psa chorego na kostniakomięsaka jest bardzo trudne, a czasem wręcz niemożliwe. Bardzo ważna jest możliwie najszybsza diagnoza i rozpoczęcie leczenia. Zabieg amputacji w połączeniu z chemioterapią może przedłużyć życie naszego pupila oraz odłożyć w czasie remisję choroby. Najczęściej jednak zwierzęta przeżywają około roku, a tylko 20% z nich dwa lata. Dlatego nie należy lekceważyć żadnych niepokojących objawów u naszego czworonoga i natychmiast udać się z nim do gabinetu weterynaryjnego.