Cz. VII. Osobowość psiego sportowaca

Interpretacja wyników

Niezwykle ciekawą kwestią jest badanie wzajemnych interakcji poszczególnych cech. Jak się bowiem okazuje, najbardziej agresywne psy są najczęściej mało towarzyskie oraz posiadają duży poziom wydatkowania energii, np. psy do walk – zajmują najwyższą pozycję wśród psów dominujących, najniższą wśród towarzyskich oraz drugą w poziomie wydatkowania energii.

Kolejną ciekawa korelacja wynika pomiędzy poziomem wydatkowania energii a inteligencją. Aktywny i pełen temperamentu pies, który chwili nie usiedzi na miejscu, będzie miał o wiele więcej okazji do podejmowania działań mających na celu zmianę otoczenia. Każde podjęte przez psa działanie daje jakieś efekty – albo zostaje nagrodzony, albo ukarany. Zaś proces nauki w głównej mierze bazuje na nagrodach i karach. Stąd prosty wniosek, że pies bardziej aktywny ma szansę o wiele więcej się nauczyć. A z tego wynika, że pies niezwykle miły, niezbyt aktywny, szalenie inteligentny i szybko uczący się, o którym marzy większość ludzi po prostu nie istnieje. Doskonałym przykładem jest tu border collie, rasa uznawana za najinteligentniejszą, która jest jednocześnie wulkanem energii!

Pies zywiołowy, skłonny do zabawy chętniej weźmie udział w pokazkach i akrobacjach. Źródło: fot. Natalia Karpińska, www.facebook.com/karpinska.picture

Osobowość idealnego sportowca

Po analizie tych wszystkich dany możemy wykreować sobie profil idealnego sportowca. Z racji, że większość dyscyplin kynologicznych wymaga od psów dużej sprawności fizycznej, w szybkości podejmowanych działań i wytrwałości w działaniu będzie wymagało dużego od psiego sportowca dużego poziomu energii. Kolejnym ważnym w sporcie aspektem jest szkolenie. Większość psich dyscyplin sportowych wymaga specjalistycznego szkolenia (agility, dogfrisbee, sporty obronne) dlatego też psy uprawiające te dyscypliny powinny szybko, chętnie i łatwo się uczyć, czyli być bardzo inteligentne. Wyjątkiem są tu niektóre sporty myśliwskie oraz tropienie. Psy tropiące powinny być nieco spokojniejsze, ale wytrwałe, czyli powinny mieć umiarkowanie niski poziom energii (dlatego tak świetnie w ratownictwie oraz wykrawaniu materiałów wybuchowych czy narkotyków radzą sobie labradory retrieviery).

Nie dziwi zatem fakt, że najbardziej zbliżoną do ideału psiej osobowości sportowej uplasowały się:

  1. Psy pasterskie
  2. Psy zaganiające
  3. Psy obronne
  4. Aportery
  5. Wyżły

Psy te mają najwyższe poziomy wydatkowania energii i inteligencji. Wyjątek stanowią aportery, które nie charakteryzuje duży poziom wydatkowania energii. Wśród tych psów odnajdujemy wiele ras nadających się do większości dyscyplin sportowych, czyli ras uniwersalnych.

Przyjrzyjmy się jeszcze osobowościom poszczególnych ras, które zdominowały większość psich dyscyplin sportowych:

Rasa Grupa
/użytkowość
Dominacja
/terytorializm
Inteligencja Reaktywność emocjonalna Towarzyskość Poziom wydatkowania energii
Airedale terrier Teriery myśliwskie Bardzo wysoka Umiarkowanie wysoka Umiarkowanie wysoka Umiarkowanie wysoka Umiarkowanie wysoki
Amerykański staffordshire terrier Psy do walk Bardzo wysoka Umiarkowanie niska Umiarkowanie niska Bardzo niska Umiarkowanie wysoki
Angielski Springer spaniel Płochacze Umiarkowanie niska Umiarkowanie wysoka Bardzo wysoka Bardzo wysoka Umiarkowanie wysoki
Australijski pies do bydła - kelpie Psy pasterskie Umiarkowanie niska Umiarkowanie wysoka Bardzo wysoka Bardzo niska Bardzo wysoki
Owczarek australijski Psy pasterskie Bardzo niska Bardzo wysoka Umiarkowanie wysoka Umiarkowanie wysoka Bardzo wysoki
Bearded collie Psy pasterskie Bardzo niska Umiarkowanie wysoka Umiarkowanie niska Bardzo wysoka Umiarkowanie niski
Bokser Psy obronne Bardzo wysoka Bardzo wysoka Umiarkowanie niska Umiarkowanie wysoka Umiarkowanie niski
Border collie Psy pasterskie Umiarkowanie niska Bardzo wysoka Bardzo wysoka Bardzo wysoka Bardzo wysoki
Doberman Psy obronne Umiarkowanie niska Bardzo wysoka Bardzo wysoka Umiarkowanie niska Umiarkowanie wysoki
Golden retriever Aportery Bardzo niska Bardzo wysoka Umiarkowanie niska Bardzo wysoka Umiarkowanie niski
Labrador retriever Aportery Umiarkowanie niska Bardzo wysoka Bardzo niska Bardzo wysoka Bardzo niski
Malinois Psy pasterskie Umiarkowanie niska Bardzo wysoka Bardzo niska Bardzo wysoka Umiarkowanie wysoki
Owczarek niemiecki Psy pasterskie Bardzo wysoka Bardzo wysoka Umiarkowanie niska Umiarkowanie wysoka Umiarkowanie wysoki
Owczarek szetlandzki Psy pasterskie Bardzo niska Bardzo wysoka Bardzo wysoka Umiarkowanie niska Umiarkowanie niski
Sznaucer olbrzymi Psy obronne Bardzo wysoka Bardzo wysoka Umiarkowanie niska Bardzo niska Bardzo wysoki
Wyżeł niemiecki krótkowłosy Wyżły Bardzo wysoka Bardzo wysoka Bardzo wysoka Umiarkowanie wysoka Bardzo wysoki

Aby zobaczyć jak prezentują się inne rasy pod względem swojej osobowości odsyłam do lektury książki Stanleya Corena „Dlaczego twój pies zachowuje się w ten sposób? Przewodnik po osobowości psa”.

Cechy osobnicze i wychowanie
Chociaż wiele cech i skłonności w osobowości psa  ma podłoże genetyczne, to wpływ na indywidualność osobnika kształtują także doświadczenia, szczególnie te wczesne. Głównie chodzi tu o prawidłową socjalizację szczeniąt. Jeśli socjalizacja nie przebiegnie prawidłowo, wyniki wczesnych testów osobowościowych szczeniąt po prostu się nie potwierdzą. Osobowość, podobnie jak w przypadku ludzi, kształtuje także wychowanie, czyli szkolenie psa. Właśnie dlatego psa z doskonałymi cechami do pracy można zniszczyć brakiem socjalizacji lub w skutek niewłaściwego bądź całkowitego barku wychowania.

Sport powinien psu kojarzyć się z zabawą. Od właściciela zależy, czy tak właśnie będzie. Źródło: fot. Tomasz Mońko, www.facebook.com/tomasz.monko

Pamiętajmy, że sama przynależność naszego psa do danej rasy nie przesądza o tym, że będzie on geniuszem czy wybitnym sportowcem. To, czy się taki stanie, w ogromnej mierze zależy od nas. Od tego, w jaki sposób pokierujemy jego socjalizacją i późniejszym szkoleniem oraz treningami. Najwspanialszego psa można „popsuć” poprzez nieodpowiednie szkolenie. Dobre szkolenie nawet słabego psa może wyprowadzić na podium. Oczywiście, zawsze lepiej jest pracować z psem o doskonałych i pożądanych przez nas cechach. Właśnie w tym celu powstały artykuły z cyklu „Jak wybrać i kupić psiego sportowca”.
 

ŹRÓDŁA: Stanley Coren, Tajemnice psiego umysłu, Łódź, 2006; Stanley Coren, Jak rozmawiać z psem, Łódź, 2004; Stanley Coren, Sarah Hodgson, Charakter psa dla bystrzaków, Wydawnictwo Helion, 2009; Stanley Coren, Dlaczego twój pies zachowuje się w ten sposób? Przewodnik po osobowości psa, Łódź, 2009; Alexandra Horowitz, Oczami psa. Co widzą, myślą i czują, Warszawa, 2011;

1 2 3