Zarówno szczenięta, jak i dorosłe psy wymagają regularnego odrobaczania. Aby było ono skuteczne – musi być przeprowadzane cyklicznie i z wykorzystaniem właściwych, dopasowanych do wieku i potrzeb psa preparatów. Jedną z najczęściej występujących dolegliwości szczeniąt są pasożyty – przy właściwym postępowaniu można szybko i łatwo zabezpieczyć swojego pupila, siebie i najbliższych przed zagrożeniami związanymi z pasożytami. Kiedy i jak często odrobaczać psa?
Ewa Pniewska
Źródło: pixabay.com
Psy są zwykle nosicielami dwóch grup robaków: pasożytów obłych i płazińców. Niektóre z nich są przenoszone na szczenięta bezpośrednio przez łożysko, następnie również z mleka matki – dlatego szczególnie istotne jest odrobaczanie szczeniąt już od samego początku. Kolejnym źródłem możliwego zakażenia jest droga pokarmowa – pies może zarazić się pasożytami przez np. polizanie podeszwy butów, na których mogą być obecne larwy lub przez bezpośrednie spożycie pokarmu, w którym mogą znajdować się larwy pasożytów. Dlatego poza odrobaczaniem, bardzo ważne jest również ścisłe przestrzegania odpowiedniej diety – podawanie specjalistycznych karm dopasowanych do wieku i indywidualnych potrzeb psa. Odrobaczanie to inaczej podanie środka farmakologicznego, który ma na celu eliminacje i wykluczenie z organizmu zwierzęcia glist, nicieni, włosogłówek, czy tęgoryjców.
Każdy z pasożytów manifestuje swoją obecność w nieco inny sposób i może powodować inne objawy. Właściciel może zauważyć zmianę w zachowaniu psa. Może to być zarówno spadek apetytu, apatia, chudnięcie, ale również biegunki, wymioty itp. Najczęściej można spotkać się z sytuacją, w której pies jest nosicielem pasożyta tylko jednego gatunku, ale dokładną diagnostykę zawsze przeprowadza weterynarz. Są jednak dostępne preparaty wieloskładnikowe działające ogólnie i bardziej holistycznie.
Pasożyty są groźne nie tylko dla zwierzęcia. Glisty i tęgoryjce stanowią również realne zagrożenie dla ludzi, a w szczególności małych dzieci, które nierzadko trudno uchronić przez bezpośrednim kontaktem z pupilem i dotykaniem jego zabawek, miejsca spoczynku i miski. Przez przewód pokarmowy przenoszone są jaja glisty. To z nich w następnym etapie wylęgają się larwy, które mogą bezpośrednio z jelit przenikać do krwioobiegu i kolejno do innych narządów np. mózgu, płuc, czy nawet gałki ocznej! Z kolei larwy tęgoryjca mogą przedostawać się również przez skórę, a ich rozwój nierzadko powoduje powstawanie torbieli, których pękniecie może być realnie niebezpieczne dla życia.
Preparaty na odrobaczanie – niezależnie od ich formy - mają na celu usunięcie pasożytów z organizmu czworonoga. Jednak z uwagi na fakt, że mogą nie być tak samo skuteczne na dorosłe pasożyty jak na ich larwy – zaleca się zwykle kilka serii odrobaczania w odpowiednich odstępach czasowych.
Odrobaczanie psa można przeprowadzić kilkoma preparatami, których główny skład opiera się zwykle na kilku substancjach czynnych. Ma to na celu zwiększenie skuteczności i bardziej holistyczne działanie leku. Najczęściej w składzie można spotkać pyrantel, prazikwantel i fenbendazol, które mają udowodnione, skutecznie działanie odrobaczające. Poza samym składem, środki na robaki dla psów dostępne są w kilku formach: zawiesiny, tabletek, kropli do aplikowania na skórę, czy specjalnej pasty do stosowania doustnego. Wybór metody i formy specyfiku jest zwykle zależny od rodzaju pasożytów i wieku psa.
Dawkę wybranego preparatu podaje się zwykle po określeniu masy ciała psa. Dostępne są również preparaty o podwójnym działaniu, które poza usunięciem pasożytów z wnętrza organizmu, zapobiegają również rozwojowi tych, które przebywają bezpośrednio na skórze psa (np. pchły i kleszcze i inne ektopasożyty). Pchły są niestety szczególnie istotnym wektorem tasiemca. Mogą przenosić go z jednego gospodarza do drugiego. Zapobieganie pchłom jest więc dodatkowym środkiem zapobiegającym ryzyko zakażenia pasożytami.
Odrobaczanie szczeniaka różni się od prewencyjnego odrobaczania psów dorosłych. Szczenięta są głównym i zarazem jednym z najważniejszych żywicieli pasożytów, a co za tym idzie stanowią największe zagrożenie ich dalszego rozprzestrzeniania. Preparaty na odrobaczanie powinno podawać się zarówno matce, jak i każdemu szczenięciu z miotu. Takie postępowanie pozwala na maksymalne wyeliminowanie możliwych inwazji pasożytów. Najczęściej szczenięta otrzymują 7 dawek preparatu, począwszy od około 4 do 16 tygodnia życia w odstępach dwutygodniowych. Odrobaczanie może być przeprowadzane bezpośrednio w gabinecie, lub osobiście w domu, przez właściciela psa.
Odrobaczanie psów dorosłych ma już nieco inny charakter – zdecydowanie bardziej prewencyjny i utrwalający efekty uzyskane po pierwszym odrobaczeniu w okresie szczenięcym. Po ukończeniu przez psa 1 roku życia warto cyklicznie podawać rutynowo środki odrobaczające lub wykonywać badanie kału na obecność pasożytów (około 2 – 3 razy w roku) i na podstawie jego wyników decydować o dalszym postępowaniu.
Istnieje różnica między rutynowym, pierwszym odrobaczaniem szczenięcia, a cyklicznym odrobaczaniem psów dorosłych. Odrobaczanie psów, podobnie jak szczepienia okresowe, powinny być realizowane niezależnie od tego, czy pies wykazuje objawy zakażenia pasożytami, czy nie. Odrobaczanie szczeniąt powinno odbywać się w zgodzie z kalendarzem szczepień. Pierwsze odrobaczenie młodego psa nie powinno nastąpić później niż między drugim a czwartym tygodniem życia szczenięcia. Planowanie następnych odrobaczeń powinno uwzględniać przynajmniej na tydzień przed kolejnym terminem szczepienia (opcjonalnie nawet 2 tygodnie). Odrobaczanie szczeniaka powinno powtarzać się często i cyklicznie, aż do momentu osiągnięcia przez niego 6 miesięcy. Daje to gwarancję pozbycia się nie tylko dorosłych pasożytów, ale również ich larwy. Efekty odrobaczenia można zaobserwować w odchodach zwierzęcia – czasami wydalone z ciała pasożyty można zauważyć gołym okiem w kale szczeniaka.
Starsze psy, mimo odrobaczenia w wieku szczenięcym, przez cały okres dalszego życia są narażone na ponowne zakażenie pasożytami. Spacery na świeżym powietrzu i kontakt z innymi zwierzętami, których nie sposób uniknąć stanowią potencjalne źródła ryzyka zakażenia pasożytami. Odrobaczanie starszego psa powinno wykonywać się nawet 4 razy w roku. Podsumowując – odrobaczanie warto przeprowadzać zarówno profilaktycznie, jak i ze specjalnym wskazaniem.
Jest kilka problemów i to całkiem prozaicznych, które właściciel czworonoga może napotkać planując odrobaczanie psa. Jak podawać pupilowi tabletkę, kiedy ten usilnie wypluwa ją i się wzbrania? Tabletki odrobaczające najłatwiej podawać psu pojedynczo, w całości. Jeśli nie jest to możliwe to można spróbować rozkruszyć ją na proszek, wymieszać ją z niewielką ilością np. mokrego pokarmu, jogurtu lub odrobina oleju roślinnego. Tak przygotowaną dawkę leku można podać bezpośrednio do miski, lub pozwolić psu zjeść ją bezpośrednio z łyżki. Taka metoda pozwala na ukrycie smaku preparatu – jednak nie wszystkie psy dają się nabrać na taką sztuczkę. Psy, które zmagają się z problemami z apetytem mogą nie chcieć przyjąć tabletki w takiej formie. W podobnej sytuacji można ratować się wymieszaniem rozpuszczonej tabletki z wodą i podanie tak przygotowanej zawiesiny strzykawką bezpośrednio do pyska. Na rynku są też dostępne tabletki i kapsułki, których nie można i nie powinno się kruszyć. W takim wypadku można spróbować włożyć lek bezpośrednio w miskę z karmą lub włożyć w środek miękkiego przysmaku – nagrody.
Odrobaczanie psów to nie tylko ochrona ich zdrowia, ale również bezpieczeństwo wszystkich, którzy przebywają w ich towarzystwie. Poza wymiarem bezpieczeństwa, pozbycie się pasożytów z organizmu szczeniąt ma realny wpływ na ich zdrowy, dalszy rozwój. Wykazano, że szczenięta wolne od pasożytów mają lepsze przyrosty wagi, prawidłowo rosną i są bardziej żywiołowe. Odrobaczanie psów zapewnia im dobry start w przyszłość i determinuje ich dalsze, zdrowe życie.
