Koprofagia, czyli zjadanie kału przez zwierzęta

Zjawisko zjadania kału nazywamy koprofagią. Koprofagia jest zjawiskiem częściej spotykanym u psów niż u kotów. 

Źródło: Designed by Freepik

Koprofagia może dotyczyć zjadania kału własnego lub innych psów, czy też innych zwierząt. Zachowania takie mogą mieć negatywne konsekwencje:

- może dojść do infekcji pasożytniczej lub zakażeń mikrobiologicznych u naszego zwierzaka

- zapach z ust zwierzęcia zmniejsza ilość bliskich kontaktów właściciela ze zwierzęciem.

Jakie są przyczyny koprofagii i czy można jej zapobiegać?

Koprofagia naturalna

Należy pamiętać, iż w naturze występuje coś takiego jak koprofagia naturalna. Kotki czy suki w początkowym okresie rozwoju kociąt/ szczeniąt wylizują je zjadając ich mocz oraz kał.  W okresie rozwoju szczenięta również eksplorują otoczenie i próbują zjadać różne przedmioty. Jednym z nich może być kał. Jednak w normalnym rozwoju szczenięcia rozwija się u niego szeroki wachlarz innych zachowań i koprofagia powinna zaniknąć.

Zaburzenia pokarmowe

Jedną z prawdopodobnych przyczyn tego zjawiska może być niepełnowartościowe pożywienie, w którym brakuje białka i witamin. Dodatkowo w przypadku podawania zbyt dużej ilości karmy (przekarmianie) pies może wydalać część pożywienia i może go to zachęcać do ponownego zjadania częściowo przetrawionego pokarmu. Nieprawidłowe żywienie może również powodować zmiany mikroflory bakteryjnej w układzie pokarmowym.

Warto również przebadać zwierzę pod kątem takich chorób, jak cukrzyca czy nadczynność kory nadnerczy, zaburzenia wchłaniania związane np. z trzustką, zaburzenia neurologiczne, np. wodogłowie. Oczywiście nie powinniśmy zapominać, aby w pierwszej kolejności przeprowadzić badania w kierunku inwazji pasożytniczych.  Badania wykonajmy od razu, kiedy wystąpią: biegunka, wymioty, zmiany anatomiczne głowy. Również upewnijmy się, iż podajemy zbilansowaną karmę zawierającą błonnik pochodzący np. z batatów, prebiotyki (MOS, FOS). Jeśli podajemy dobrą karmę, nie zdiagnozowano u naszego zwierzaka żadnych chorób, wówczas przyczyn koprofagii należy upatrywać w psychice i jest to zaburzenie zachowania.

Zaburzenia zachowania

Przebywanie psów w nieodpowiednich warunkach (zbyt mała przestrzeń, stłoczenie, brak wystarczającej ilości bodźców angażujących zwierzę – nuda) może prowadzić do rozwoju zachowań kompulsywnych i jednym z nich jest zjadanie odchodów. Dodatkowo koprofagia może się pojawić w sytuacjach silnej dominacji, nadmiernego podporządkowania właścicielowi. Wreszcie może to być po prostu chęć zwrócenia na siebie uwagi.

Zasady postępowania

Ze względu na różnorodność przyczyn również metody postępowania powinny być dopasowane do indywidualnej sytuacji i motywacji danego zwierzęcia. Dokładna analiza medyczna oraz behawioralna powinny stanowić podstawę do opracowania planu postępowania.

Jedną z najbardziej podstawowych zasad, która właściwie powinna zadziałać w przypadku różnych przyczyn koprofagii jest uniemożliwienie kontaktu z kałem poprzez:

  • Dokładne sprzątanie odchodów z posesji czy kojca
  • Wyprowadzanie psa na smyczy, aby uniemożliwić mu dotarcie do kału
  • Stałe noszenie kagańca
  • Uprzątanie odchodów z kuwet kotów.

Pamiętajmy, im szybciej wprowadzimy takie działania, tym wpływamy na to, iż zmniejsza się częstotliwość zachowania, jakim jest jedzenie kału i nie dochodzi do dalszych wzmocnień zachowania.

Można próbować wprowadzać metody pochodzące z terapii behawioralnej, a zniechęcające psa do kontaktu z odchodami. Czyli np. polewać leżące odchody roztworem pieprzu (czy innym nieprzyjemnym, niesmacznym dodatkiem) i pozwalać mu na kontakt z tak spreparowanymi odchodami. Nieatrakcyjny smak może zniechęcić psa do zjadania kału.  Pamiętajmy jednak, że psy mają bardzo dobry węch i szybko mogą się nauczyć odróżniać odchody spreparowane od pozostałych.

Nie zalecam stosowania kar bezpośrednich – czyli widzimy, że pies je kał i próbujemy go od razu ukarać. Może to nasilać problemy behawioralne oraz lęk przed właścicielem. Kara fizyczna na pewno nie spowoduje, iż pies przestanie jeść kał. W takiej sytuacji, kiedy przewidujemy, że może nastąpić nieprawidłowe zachowanie (ale pies jeszcze nie dotknął kału) lepiej szybko odwrócić uwagę psa. Można mieć przygotowany np. bardzo atrakcyjny smaczek  i spróbować mu go podać oddalając się równocześnie od odchodów. Natomiast zachowanie takie musi nastąpić przed wykonaniem czynności zbliżania się do kału (aby nie wzmacniać zjadania odchodów).

W przypadku nieodpowiedniej karmy należy wprowadzić wartościową dietę, zawierającą odpowiednią ilość i jakość białka, prebiotyki oraz niezbędne witaminy i minerały. W przypadku zdiagnozowania chorób będących przyczyną koprofagii należy ustalić sposób postępowania z weterynarzem.

 

Podsumowanie

Zjadanie kału przez zwierzęta może powodować wiele negatywnych konsekwencji w postaci np. infekcji pasożytniczych. Dlatego w przypadku wystąpienia takich zachowań powinniśmy jak najszybciej ograniczyć możliwości zjadania kału oraz szybko przeprowadzić diagnozę przyczyn w celu podjęcia odpowiedniej terapii.




Bożena Wróblewska

Hodowca psów, psycholog, udziela porad z różnych obszarów właścicielom zwierząt – specjalizuje się w psychologii zachowań, doborze psa do profilu właściciela  oraz diecie psa.  Właściciel marki karm bezzbożowych super premium My Lovely Dog, prowadzi sklep z akcesoriami i karmą niezbędną dla każdego właściciela www.mylovelydog.pl