Koci katar to nazwa zakaźnej choroby kotów, która spowodowana jest przez dwa wirusy: herpeswirus typu 1 oraz kaliciwirus. U poszczególnych osobników obraz kliniczny może być różny, ponieważ koci katar często niesie ze sobą powikłania bakteryjne.
W większości przypadków jest to choroba uleczalną, jednak powikłania u młodych kociąt mogą zakończyć się śmiercią.
Objawy kociego kataru to zwykle stany zapalne górnych dróg oddechowych w miejscu, gdzie wirus miał kontakt z błoną śluzową. Najczęściej spotykane symptomy to:
Chociaż choroba zaczyna się jak infekcja wirusowa, bardzo szybko pojawiają się nadkażenia bakteryjne. Szczyt zachorowań obserwuje się u 6-12 tygodniowych kotów, co związane jest ze stratą biernej odporności.
Nieleczony koci katar może prowadzić do całkowitej utraty wzroku, także z powodu konieczności usunięcia gałek ocznych. Dlatego też po zauważeniu pierwszych objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii. Nie poleca się samodzielnie stawiać diagnozy, jedynie na podstawie informacji z internetu. Jedynie wykwalifikowany weterynarz może postawić prawidłową diagnozę i wdrożyć skuteczne leczenie.
Wirusy powodujące koci katar znajdują się w wydzielinach z gardła, nosa oraz worków spojówkowych. Czynniki infekcyjne znajdują się także w kale i moczu. Koty zarażają się poprzez kontakt z osobnikami chorymi oraz ich wydzielinami, a także przez kontakt z nosicielami. Mogą się także zarazić przez korzystanie ze wspólnych misek, klatek, kuwety oraz przez odzież czy ręce opiekunów.
Na koci katar chorują zazwyczaj koty przebywające w dużych skupiskach, np. w schroniskach. Kocięta mogą zarażać się także w łonie matki oraz poprzez krycie. W niektórych przypadkach może to być przyczyną czasowej bezpłodności oraz poronień.
Leczenie kociego kataru jest przede wszystkim objawowe. W tym czasie warto także zwiększać odporność kota. Weterynarze skupiają się przede wszystkim na podawaniu leków przeciwzapalnych oraz stymulujących układ immunologiczny. We wczesnym stadium leczenia (bez powikłań), nie stosuje się antybiotykoterapii, gdyż przyczyną choroby są wirusy. Zwykle tego rodzaju leczenie jest wystarczające i skuteczne. Jeżeli infekcja trwała dłużej, konieczne może być wprowadzenie antybiotykoterapii, dobieranej zgodnie z posiewem do bakterii występujących w zakażeniach wtórnych. Oprócz tego, według potrzeb stosuje się także leczenie objawowe, np. przeciwgorączkowe.
Ważną kwestią jest również utrzymanie odpowiedniej higieny. Należy usuwać wydzielinę ze spojówek i nosa kota oraz regularne myć ręce, miski i kuwety itd. W leczeniu może także pomóc zwiększenie wilgotności powietrza. To ułatwia zwierzętom oddychanie i pomaga usunąć zaschniętą wydzielinę. W niektórych przypadkach konieczne jest podawanie specjalnych karm weterynaryjnych.
Przeciwko kociemu katarowi, profilaktycznie stosuje się szczepienia. Należy wykonywać je u kociąt według schematu, który zaleci lekarz weterynarii i powtarzać co 1-2 lata. Ważne jest ich wczesne zaszczepienie, zanim stracą przeciwciała otrzymane od matki wraz z siarą. Istotne jest także regularne szczepienie kotek, które przeznaczone są do rozrodu. Dzięki temu przekażą one odpowiednią ochronę kociętom na czas pierwszych tygodni życia.
Systematyczne szczepienia nie dają 100% pewności, że kot nie zachoruje, jednak minimalizują ryzyko wystąpienia infekcji oraz objawów klinicznych. Dlatego warto szczepić zwierzęta, aby były odporniejsze, a w razie choroby szybko ją zwalczyły.
Warto wiedzieć, że koty stale przebywające w domu również narażone są na koci katar, gdyż domownicy mogą przynieść wirusy na odzieży lub butach. W przypadku wystąpienia objawów choroby u jednego z pupili, ważne aby odizolować go od innych zwierząt.
Posiadając hodowlę kotów należy chronić szczególnie mioty kociąt przed kontaktem z wirusem. Warto je izolować od potencjalnych źródeł zakażenia, np. ograniczać ich kontakt z kotami wychodzącymi. Zamiast zabierać miot do gabinetu weterynaryjnego, warto zamawiać szczepienia do domu. To bardzo istotne, ponieważ zakażenie u kociąt ma gwałtowny przebieg i jest zdecydowanie groźniejsze w skutkach, niż w przypadku dorosłego osobnika.
Posiadając własne koty i pracując w schronisku, warto zaopatrzyć się w odzież wymienną, aby nie przynieść wirusów do domu. Prowadząc dom tymczasowy, należy izolować nowo przyprowadzone zwierzęta, tak aby inne koty nie miały do nich dostępu. Wskazana jest także zwiększona higiena otoczenia.
Kociego kataru nie można wyleczyć domowymi sposobami. Choroba ta jest groźna dla zdrowia zwierząt i bez wdrożenia odpowiedniego leczenia może prowadzić do trwałych niepełnosprawności, a nawet śmierci.
Ważne, aby w czasie leczenia zapewnić zwierzęciu bezpieczne i spokojne miejsce, ponieważ stres może spowalniać powrót do zdrowia. Jeżeli kot ma owrzodzenia w jamie ustnej, należy zapewnić mu pokarmy w płynnej i półpłynnej postaci.
Warto także wiedzieć, że kot chorujący na koci katar, nie jest w stanie zarazić człowieka. To choroba charakterystyczna jedynie dla tego gatunku. Chory osobnik nie jest w stanie zarazić też innych gatunków zwierząt, np. królików czy psów.
