Psy zostały udomowione ok. 16 000 lat temu, jednak dopiero ok 200 roku przed naszą erą rzymski poeta i filozof Marcus Terentius Varro napisał traktat o tym, ze psy powinny żywić się jęczmieniem zalanym mlekiem oraz kośćmi. Wynikało to ze społecznej roli psa: pełnił on ważną rolę zwierzęcia pasterskiego i pociągowego, psy były masowo wykorzystywane do pracy. Na dodatek, wbrew powszechnemu myśleniu, nie podawano im do jedzenia mięsa. Żywiły się one resztkami do czasu, aż w połowie XIX wieku pojawiły się pierwsze karmy dla psów.
Odpowiedź na potrzeby nowoczesnego społeczeństwa
W połowie XIX wieku pojawiły się pierwsze na rynku karmy dla zwierząt, które były produkowane dla zwierząt pasterskich i pociągowych. W 1860 roku w Anglii dzięki staraniom Jamesa Spratta pojawiła się pierwsza karma dla psów oraz przekąski wytworzone z mieszanki mąki, warzyw, buraków oraz wołowej krwi. Karma dla psów pojawiła się w 1922 roku. Masowo psie jedzenie weszło na rynek w latach 30. XX wieku, a przyczynił się do tego między innymi utworzony w 1923 roku pierwszy ośrodek badawczy w Gray Summit w USA oceniającego jakość karmy dla psów i kotów. Zaczęto zwracać uwagę na to, co je, jak je i kiedy je pies, a także prowadzić badania naukowe obejmujące ich zapotrzebowanie energetyczne. Po wojnie zmianie uległo postrzeganie psów: to już nie zwierzęta przeznaczone do pracy, ale głównie przyjaciele i towarzysze ludzi, o których należy się troszczyć. Odżywcza karma dla psów jest zatem odpowiedzią na potrzeby nowoczesnego społeczeństwa: już nie pokarm niskiej jakości, lecz pełnoporcjowa karma dostępna w postaci suchych granulek jest jednym z najskuteczniejszych sposobów karmienia domowego pupila. Oczywiście nie należy tu negatywnie oceniać domowego jedzenia pod warunkiem, że jest ono odpowiednio skomponowane pod względem proporcji białka, tłuszczy i węglowodanów, a składniki są dobrej jakości, a dodatkowo, w zależności od potrzeb zwierzęcia, suplementuje się witaminy i minerały.
Odżywcza karma dla psów – czyli jaka?
Warto mieć na uwadze, iż odżywcza karma dla psów to karma pełnoporcjowa, to znaczy dostarczająca mu zarówno składników energetycznych pochodzących z białka, tłuszczy i węglowodanów, jak i odżywcza, dostarczająca odpowiednią porcję witamin i mikroelementów niezbędnych w prawidłowym rozwoju psiaka w porcji dziennej. Ponadto dobra karma charakteryzuje się obecnością wysokiej jakości składników, np. ryb pochodzących ze zrównoważonych połowów. Producent ma obowiązek wymienić składniki w kolejności malejącej w składzie receptury. Uważa się że karmy wyższej jakości mają produkty pochodzenia zwierzęcego jako pierwszy składnik. Przykładem twórcy tego typu
odżywczych karm dla psów wysokiej jakości jest Purina, producent marki Beyond, której formuła suchej karmy została dobrana przez dr Jean- Christophe Bouthegourd. Informacje na ten temat dostępne są na stronie
www.purina.pl/psy/beyond/.
Jeśli pies je odżywczą, pełnoporcjową karmę dla zwierząt, to nie są mu potrzebne dodatkowe suplementy diety. Specjalne karmy weterynaryjne zalecane są dla zwierząt cierpiących na problemy z układem pokarmowym, alergiami, problemami z sierścią, cukrzycą, otyłością, chorobami stawów, zapaleniem trzustki, niewydolnością nerek i chorobami wątroby.
Jak dużo karmy podawać psu?
Wszystko zależy od gęstości energetycznej karmy dla psa. Sucha karma zawiera ok. 10% wody i dostarcza 3-4 kcal na jeden gram produktu, zaś karma mokra zawiera 80% wody i dostarcza 0,7/1 kcal na każdy gram produktu. Pies dorosły małej rasy o wadze 5kg powinien przyjmować ok. 115 gram karmy suchej dziennie, to wielkość małej filiżanki. Odżywcza karma dla psa powinna zapewnić zwierzęciu porcję białka, która powinna zapewniać min. 4,5 g białka na 100 kcal dla dorosłych psów. Białko i tłuszcz powinny w pokarmie występować w diecie w odpowiednich wzajemnych proporcjach. Historycznie stwierdzono że ponad 50% udział tłuszczy w energii w diecie psa, przy zbyt niskiej podaży białka prowadzi do zapalenia trzustki oraz obciąża wątrobę.
A jak często karmić? Małe rasy mają szybszy metabolizm i zaleca się dwukrotny lub trzykrotny podaż jedzenia, zaś duże rasy mają większy apetyt, ale wolniejszy metabolizm, dlatego zaleca się dwa razy dziennie posiłek.
Ważne: nie przekarmiać zwierząt!
Specjaliści żywienia zwierząt zalecają, aby przekąski nie stanowiły więcej niż 10% dziennej dawki energetycznej zwierzaka. Jak to wygląda w praktyce? Bardzo ważne jest dopasowanie prawidłowej dawki kalorii do wieku, rasy i wagi psa. Średnio przyjmuje się, że małe psy o wadze ok. 8kg potrzebują średnio 500kcal dziennie, średnie psy ok. 18kg ok. 1000 kcal dziennie, zaś duże psiaki o wadze ok 35kg aż 1500 kcal. Rozkład podaży energii dla przeciętnego psa wynosi średnio: 20-30% energii z białka, 30-50% energii z tłuszczy i reszta energii z węglowodanów. Jak zaznacza dr n.wet. Sybilla Berwid-Wójtowicz, dopiero po dwóch, trzech miesiącach stosowania karmy można ocenić po stanie sierści, samopoczucia psa i wyglądzie pazurów, czy jest ona odpowiednia dla pupila. Nagła zmiana karmy lub nagłe odchudzanie zwierzęcia może tylko wyrządzić mu szkodę.
Przekarmianie zwierząt jest groźne szczególnie w przypadku małych psów, np. jeden plasterek szynki wieprzowej to ok. 70-100 kcal, czyli aż 1/5 dziennego zapotrzebowania energetycznego małego psa. Jeszcze gorzej prezentuje się jedna parówka, która zawiera ok. 130kcal. Tymczasem utrzymanie prawidłowej sylwetki zwierzaka może przyczynić się do przedłużenia jego życia. Przekarmione, otyłe psy zmagają się nie tylko z problemami układu pokarmowego, ale także z takimi chorobami jak cukrzyca, nadciśnienie, problemy z układem krążeniowym i chorobami stawów, nie wspominając o słabej odporności. Ponadto, oprócz prawidłowej diety, należy zapewnić pupilowi odpowiednią dawkę ruchu, przynajmniej dwie godzinny dziennie.
Czego nie wolno podawać psu?
Bez względu na to, czy zwierzak karmiony jest wyłącznie suchą karmą czy też w jego diecie znajdują się produkty domowego jedzenia, należy mieć na względzie, iż pewna grupa produktów jest zabroniona. Działają one negatywnie na psi organizm, mogą spowodować niestrawności, problemy z układem pokarmowym, a nawet doprowadzić do trwałego uszczerbku na zdrowiu. W diecie psa nie powinny znaleźć się:
Produkty potencjalnie szkodliwe: surowe jaja, surowe mięso, cebula, okrawki tłuszczu, por, czosnek, a także owoc granatu oraz mleko.
Produkty potencjalnie niebezpiecznie: surowe bakłażany, brokuły, ziemniaki, śliwki (z pestkami), grzyby, wiśnie (z pestkami), kości, ciasto drożdżowe, kofeina, migdały, brzoskwinie (z pestkami) oraz morele (z pestkami).
Produkty potencjalnie toksyczne: sól, czekolada, winogrona (i rodzynki), ostra papryka, awokado, orzechy makadamia oraz cukier brzozowy (xylitol).
Źródła weterynaryjne:
