Pies pochodzi od wilka. Prawda, ale i duże uproszczenie. Niektórym rasom do praprzodków zdecydowanie bliżej niż innym, a stopień pokrewieństwa odbija się na charakterze czworonoga.
Źródło: Shutterstock
Ogromny rozwój genetyki pozwala rysować coraz dokładniejsze drzewa genealogiczne wielu gatunków zwierząt, w tym psów. Analiza takiego drzewa to sposób na prześledzenie ewolucji czworonogów i zobaczenie, jak danej rasie blisko (lub daleko) do pradawnego krewnego. Istnieje garstka ras, które do współczesności dotrwały w prawie niezmienionej formie oraz pokaźna grupa tych nowoczesnych, będących wynikiem kontrolowanych hodowli, gdzie krzyżowanie odbywało się pod kątem otrzymania jednych cech i wytłumienia innych. I tak do ras pierwotnych, pochodzących bezpośrednio od pradawnego wilka, zalicza się m. in. cała grupa ras azjatyckich (chiński Shar pei, japoński Shiba inu, Chow chow i Akita), afrykański Basenji, syberyjski Husky i Alaskan Malamute oraz psy z pochodzeniem środkowowschodnim: Chart afgański i Saluki (chart perski). Większość pozostałych europejskich i azjatyckich ras pojawiła się znacznie później i na drzewie genealogicznym będą umiejscowione na gałęziach odległych od praprzodka wilka.
Wiele badań wykazało, że charakter wilka znacznie odbiega od charakteru psa udomowionego. Jedna z największych różnic ma związek z nieumiejętnością tworzenia silnych więzi z człowiekiem. Jak pokazały badania, nawet wilki wychowywane od szczenięctwa przez ludzi nie okazują takiego rodzaju przywiązania, co psy domowe. Wilk się nie przywiązuje, a przyjazne nastawienie do człowieka nie leży w jego genach. Jak to się ma do charakteru udomowionych przecież już dawno psów zaliczanych do ras pierwotnych? Czy charakterologicznie bliżej im do praprzodka wilka, czy do ras psów nowoczesnych? Na to pytanie postanowili znaleźć odpowiedź Japończycy (wyniki przeprowadzonego przez nich badania opublikowano w czasopiśmie naukowym Scientific Reports). Badanie było bardzo ambitne i obejmowało ogromną próbę – za pomocą kwestionariusza zebrano wywiad od właścicieli 2951 psów w Japonii i 10389 w USA. O co pytano w ankiecie? Opiekunowie określali stopień, w jakim u czworonogów, występowały różne cechy: od chęci do nauki i poddawania się treningowi, przez prosocjalne zachowania jak bliskość i przywiązanie do człowieka (w tym np. tendencję do przebywania w jednym pomieszczeniu z człowiekiem i domagania się jego uwagi), do objawów agresji.
Jakie wnioski sformułowano na podstawie analizy odpowiedzi? Naukowcy stwierdzili, że zachowania psów ras, którym bliżej do wilka znacznie różnią się od zachowań czworonogów nowoczesnych ras. Podobnie jak oswojone wilki, zwierzęta te w dużej mierze były opisywane przez opiekunów jako okazujące małe przywiązanie i emocjonalnie niewrażliwe na ludzi, z którymi dzielą dom. Jednocześnie nie obserwowano u nich częstych objawów agresji czy strachu przed człowiekiem.
Wyniki badania pozwalają spojrzeć z innej perspektywy na proces udomowienia i powstawania nowych ras. Naukowcy sugerują, że udomawianie prawdopodobnie odbywało się nie w jednym, a w dwóch etapach. W pierwszym zwracano szczególną uwagę na niski poziom agresji i lękliwości czworonogów – stąd taki a nie inny charakter współczesnych psów ras pierwotnych. Dopiero w drugim, późniejszym etapie, istotne stały się zachowania prosocjalne, szukanie uwagi człowieka, okazywanie uczuć i przywiązanie.
Najprostszy wniosek z badania i odpowiedź na zadane w tytule pytanie brzmi: rasy psów, którym genetycznie bliżej do wilków, mają więcej cech wilczej osobowości. Jak ma się to do waszych obserwacji? Czy wasi czworonożni pupile wpisują się w ten schemat?
źródło: www.psychologytoday.com
