Istnieje wiele gatunków grzybów, które wywołują choroby zwane grzybiczymi. Walka z nimi bywa bardzo uporczywa i nigdy do końca nie wiadomo czy efekt leczenia na pewno będzie długotrwały i w przyszłości choroba już się nie powtórzy. Warto posiadać na ten temat chociaż podstawową wiedzę, która pomoże w szybkiej identyfikacji i rozpoczęciu leczenia.
Źródło: shutterstock
Mikroskopijne grzyby potrafią zamienić w udrękę życie zwierząt i ludzi. Nie da się mówić o jednej grzybicy. Za różne jej odmiany odpowiada w sumie około dwustu gatunków grzybów.
Najczęściej występujące grzybice u psów, kotów i u ludzi to:
Za wystąpienie grzybicy drobnozarodnikowej najczęściej odpowiedzialny jest Microsporum canis. Zdarza się, że choroba ta u zwierząt przebiega bezobjawowo. Sytuację taką stosunkowo często spotyka się u kotów. Zwierzęta te są, więc potencjalnym źródłem zakażenia dla ludzi i innych zwierząt. Wśród objawów u młodych kociąt mogących sugerować wystąpienie mikrosporozy są zmiany skórne na głowie. Najczęściej zaatakowana jest okolica nosa, powiek, dolnej wargi, czasami szyja, wewnętrzna powierzchnia przednich łapek, rzadziej tułów i okolica ogona.
Dotknięta zmianami grzybiczymi skóra pokrywa się drobnymi łysinkami, które wraz z upływem czasu stają się coraz większe. Pozbawiona włosów skóra nadmiernie łuszczy się, jest wyraźnie pogrubiała i obrzęknięta. Przybiera sinawo-grafitowy kolor. Grzybica drobnozarodnikowa u psa powoduje początkowo powstanie miejscowych łysinek, które rozrzucone mogą być na całej powierzchni skóry. Szczególnie narażone miejsca to okolica głowy, kończyn i ogona. Pozbawione włosa miejsca pokrywają się szaro-kremowymi strupkami. Po zerwaniu strupa ukazują się żywo-czerwone sączące miejsca owrzodzeń.Mikrosporoza u ludzi objawia się zmianami na głowie przypominającymi szaro-kremowe ogniska, które pokryte są nadmiernie łuszczącym się naskórkiem. Włosy ułamane są na wysokości kilku milimetrów od powierzchni skóry.
Grzybica strzygąca nazywana także trichofitozą, bądź liszajem strzygącym jest dermatomykozą wywoływaną przez Trichophyton verrucosum. Imponująca jest przeżywalność zarodników tego grzyba. W zaatakowanych włosach i odpadniętych strupach zachowuje on żywotność i zdolność do zakażania nawet przez kilkanaście miesięcy. Źródłem zakażenia mogą być zarówno chorzy ludzie jak i chore zwierzęta. Do zakażenia może dojść poprzez kontakt bezpośredni z chorym osobnikiem jak i za pośrednictwem zakażonego sprzętu jak np. grzebień, szczotka, itp.
U psów i kotów choroba po okresie inkubacji trwającym około 2 - 3 tygodnie, objawia się wystąpieniem małych guzkowatych nacieków. Nacieki te w bardzo krótkim czasie zmieniają się w owalne bezwłose miejsca, które pokrywają szaro-kremowe strupy. Te zmiany chorobowe najczęściej lokalizują się wokół oczu, na szyi, łopatkach, pośladkach i okolicy miednicy. Powierzchnie skóry, które w naturalny sposób są mniej owłosione (brzuch, okolica napletka) pokrywać się mogą pęcherzykami wypełnionymi surowiczym płynem.
U ludzi, trichofitoza najczęściej atakuje owłosioną skórę głowy, wówczas włosy wyglądają jak przystrzyżone (stąd też nazwa – grzybica strzygąca). W przypadkach grzybicy, która zaatakowała głębsze warstwy skóry może dojść do trwałej utraty włosów. Zmiany grzybicze dotyczyć mogą także tułowia i kończyn, gdzie obserwuje się opryszczkowe okrągłe zmiany z pasami nadmiernie łuszczącego się naskórka.
Grzybica woszczynowa popularnie i zwyczajowo nazywana była parchem lub strupem miodowym. W zwierząt w przebiegu choroby pojawiają się na skórze łatwo pękające strupy. W miejscu pęknięcia strupa ukazuję się wydzielina miodowego koloru. W przypadku psów i kotów zmiany zwykle zlokalizowane są na głowie wokół warg, oczu, uszu i nosa, a także na przyśrodkowej powierzchni kończyn. W przypadku człowieka grzybica obejmuje owłosioną powierzchnię głowy, a także skórę nieowłosioną i paznokcie. Podczas choroby powstają żółte miseczkowate duże łuski. Choroba może przybierać postać przewlekłą i nie leczona doprowadza do powstania trwałych wyłysień.
Ze względu na wysoką ekspansywność grzybic każdy przypadek choroby skóry powinien być konsultowany z lekarzem. W uzasadnionych przypadkach wskazane jest badanie włosów i naskórka w tzw. preparacie bezpośrednim i badaniu hodowlanym.
