Początek marca to czas wzmożonej aktywności seksualnej kotów. Co powoduje, że akurat ta poru roku zachęca je do okazywania sobie uczuć? Czy kieruje nimi biologia? O kociej naturze opowiada Jolanta Łapińska, zoopsycholog.
Katarzyna Stec: Dlaczego marcowanie kotów stało się symbolem wiosny?
Jolanta Łapińska: Występowanie u kotów rui na wiosnę jest podyktowane prawami natury. Ciąża u kotek trwa od 63 do 66 dni i poród wypada, gdy jest już ciepło, w okresie w którym kotce łatwiej jest upolować zdobycz i wykarmić młode. W czasie lata i jesieni kociaki rosną, uczą się polować i radzić sobie w życiu i muszą zdążyć ze zdobywaniem tych umiejętności do następnej zimy. Dlatego ruja w okresie wiosennym sprzyja odchowaniu kociąt. Bodźcem pobudzającym występowanie rui u kotów jest wydłużający się dzień.
Jak wyglądają kocie zaloty?
U kotów popęd płciowy jest bardzo silny. Zarówno kotki, jak i kocury są w stanie przezwyciężyć różne trudności aby się do siebie zbliżyć. Kotki bardzo intensywnie miauczą w tym czasie, mogą wydawać długie, wyjące odgłosy, które są trudne do zniesienia dla ludzi. Często słychać także wrzaski kocurów, które chcą odstraszyć konkurentów. Kotki domowe w okresie rujki intensywnie łaszą się do wszystkich domowników, ocierają się o różne przedmioty, tarzają się i wiją po podłodze. Przyjmują pozycję z wypiętym zadem i eksponują okolice genitaliów, co ma na celu zwabienie kocura. Zdarza się, że silne pobudzenie kotek może nawet powodować zachowania agresywne. Sam akt kopulacji jest krótki i gwałtowny. Kocur wspina się na kotkę i w czasie kopulacji chwyta ją zębami za kark, a po kopulacji błyskawicznie odskakuje od kotki i usuwa się na bezpieczną odległość. Ze względu na budowę penisa, jego wyciągnięcie z pochwy sprawia kotce ból, dlatego w tym momencie kotka wydaje głośny wrzask, a bezpośrednio po kopulacji jest bardzo agresywna i może zaatakować kocura.
W jaki sposób samce kotów wybierają partnerkę?
U zwierząt najsilniejszym instynktem jest instynkt przetrwania jednostki i gatunku, dlatego kocury starają się pokryć jak największą ilość kotek, aby przekazać następnym pokoleniom swoje geny. U kotek występuje owulacja prowokowana, czyli dopiero po kopulacji. Wywoływana jest poprzez akt kopulacji. Kotki kopulują z wieloma kocurami i w ich macicy znajdują się plemniki różnych kocurów. Najsilniejsze plemniki łączą się z komórkami jajowymi, dlatego w jednym miocie mogą być kocięta po rożnych ojcach. Jeżeli kocur kopulował z kotką, to nie jest to jednoznaczne z tym, że będzie ojcem kociąt, bo jego plemniki mogły okazać się słabsze od plemników konkurentów. Dlatego można tu mówić nie o konkurencyjności kocurów, ale o konkurencyjności ich plemników.
Czy problemy tzw. damsko-męskie funkcjonują także w świecie kotów?
Koty są zwierzętami terytorialnymi i samotnymi łowcami, liczącymi wyłącznie na siebie. Każdy osobnik żyje na swoim terytorium, broni swoich zasobów i na tym tle najczęściej dochodzi do konfliktów między kotami. Nie ma znaczenia czy intruzem jest inna kotka, czy kocur. Koty nie tworzą par, a do zbliżenia damsko-męskiego dochodzi tylko na chwilę, w czasie rui, dlatego nie można mówić w świecie kotów o tzw. problemach damsko-męskich w naszym rozumieniu .
Jolanta Łapińska - lek.wet, zoopsycholog Jolanta Łapińska, zajmuje się terapią zaburzeń zachowania psów i kotów, organizuje szkolenia i seminaria dotyczące szeroko rozumianej edukacji w zakresie kontaktów i pracy ze zwierzętami. www.zoopsychologia.com.pl