Badanie krwi bez tajemnic - białe krwinki i płytki

Badanie morfologii krwi to proste, szybkie i tanie badanie pozwalające ocenić wiele parametrów zdrowia. W poprzedniej części omówione zostały zagadnienia związane z erytrocytami i wskaźnikami czerwonokrwinkowymi. Ta traktować będzie o pozostałych informacjach, które zawiera wynik badania morfologii.

Źródło: shutterstock

Leukocyty - WBC, L, Leu

Czyli białe krwinki, te odpowiedzialne za obronę organizmu przed patogenami, jak na przykład bakterie czy wirusy. Dzielą się na kilka rodzajów, z których każdy pełni nieco inną funkcję. Wyróżniamy granulocyty obojętnochłonne (neutrofile), kwasochłonne (eozynofile), zasadochłonne (bazofile), a także limfocyty i monocyty. Ich poszczególną liczbę określa leukogram. Ważne, by ilość całkowitą leukocytów oceniać razem z rozkładem procentowym poszczególnych krwinek, by wiedzieć, która populacja spowodowała wzrost lub spadek liczny białych ciałek krwi.

Ich liczba ulega wzrostowi po jedzeniu, stąd ważne, by badanie krwi wykonywać na czczo, a jeśli nie jest, poinformować o tym lekarza weterynarii i wziąć to pod uwagę w interpretacji wyników. Podobny wzrost obserwowany jest w sytuacji stresu. Zwłaszcza u kotów liczba leukocytów podnosi się znacznie i należy o tym pamiętać oceniając wynik badania.

Normy dla zwierząt wynoszą odpowiednio:

  • pies: 6-16,5 tys/μl
  • kot: 5,5-19 tys/μl
Ważne jednak, że podane normy są normami uśrednionymi i zawsze należy pod uwagę brać te podane na wydruku, gdyż każdy aparat posiada własne zakresy referencyjne.

Wzrost liczby leukocytów we krwi nazywamy leukocytozą i obserwujemy m.in. przy:
- stanach zapalnych
- białaczce
- mocznicy
- cukrzycy
- po podaniu glikokortykosteroidów
- nowotworach 

Spadek liczny leukocytów to leukopenia. Wynikać może ona m.in. z:
- chorób zakaźnych, jak panleukopenia czy parwowiroza
- wyniszczenia
- masywnych stanów zapalnych w początkowym stadium
- zatrucia niektórymi lekami
- chorób szpiku.

Neutrofile (granulocyty obojętnochłonne)

Najliczniejsza populacja białych krwinek odpowiadająca za szybkie reagowanie w sytuacji obecności patogenu. Ocena wyglądu ich jądra pod mikroskopem mówi dużo o typie zapalenia (ostre lub przewlekłe) i o wydolności szpiku kostnego. Są zatem ważnym wskaźnikiem tego, co dzieje się aktualnie w organizmie. To ich liczba zwiększa się znacznie w sytuacji stresu lub wysiłku, powodując wzrost całkowitej ilości białych krwinek. Podobna sytuacja ma miejsce u noworodków i u matki po porodzie.

Wzrost liczby neutrofili, czyli neutrofilia świadczyć może m.in. o:
- ostrych i przewlekłych stanach zapalnych
- zatruciach
- niektórych chorób nowotworowych
- leczeniu glikokortykosteroidami

Spadek ich liczby, czyli neutropenia występuje przy:
- niektórych zakażeniach wirusowych, grzybiczych czy pierwotniaczych
- niewydolności szpiku

Eozynofile (granulocyty kwasochłonne)
 

Druga co do wielkości populacja białych krwinek. Odpowiadają głównie za zwalczanie zakażeń pasożytniczych i reakcji alergicznych, więc ich wzrost jest ważnym wskaźnikiem takiego stanu. 

Wzrost liczby granulocytów kwasochłonnych we krwi, czyli eozynofilia oznaczać może:
- alergie
- choroby pasożytnicze
- niewydolność kory nadnerczy
- eozynofilowe zapalenie płuc
- eozynofilowe zapalenie mięśni

Spadek zaś obserwujemy przy:
- nadczynności kory nadnerczy
- stresie
- leczeniu sterydami.

Granulocyty zasadochłonne (bazofile)

Ich liczba jest niewielka, więc nie mówi się o spadku ich poziomu. Wzrost natomiast obserwować można przy:
- niedokrwistościach
- wyczerpaniu, głodzie

Limfocyty

Są to ważne komórki układu odpornościowego odpowiadające za swoistą, czyli  nakierowaną na konkretny patogen, odpowiedź immunologiczną.

Zwiększenie liczby komórek (limfocytoza) występuje przy:
- białaczce
- nadczynności tarczycy
- niedoczynności kory nadnerczy

Zmniejszenie ich ilości we krwi (limfopenia) obserwowana jest w trakcie:
- FIV
- panleukopenii
- nosówki
- zapaleniu wątroby
- niewydolności nerek
- niewydolności krążenia
- nowotworach.

Płytki krwi - PLT, trombocyty

Są to komórki układu krzepnięcia, strzępki komórek bez jądra, których głównym zadaniem jest zasklepianie ran.

Ich liczba u zwierząt wynosi odpowiednio:

  • pies: 200-500 tys/μl
  • kot: 200-600 tys/μl
Zwiększenie liczby płytek krwi (trombocytoza) obserwowana jest zwłaszcza przy:
- chorobach nowotworowych
- niedoborze żelaza
- po krwotokach

Spadek ich ilości (trombocytopenia) sugerować może:
- babeszjozę
- uszkodzenie szpiku kostnego 
- małopłytkowość tła autoimmunologicznego

Ważne, by wyniki krwi oceniać zawsze w kontekście badania klinicznego i wywiadu. Istotne jest też jej prawidłowe pobranie, gdyż stres czy jedzenie mogą znacznie wpłynąć na wyniki. Ilość pobranej krwi w stosunku do dobranej probówki także wpływa na uzyskane wyniki i może mylnie sugerować chorobę. Niniejsze opracowanie ma charakter wyłącznie poglądowy, a badania krwi oceniać powinien lekarz weterynarii.