Światowe Stowarzyszenie Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt (WSAVA) powołało w 2006 roku Zespół Do Spraw Szczepień, którego zadaniem było stworzenie ogólnych wytycznych dotyczących zasad uodporniania psów i kotów na podstawie najnowszych badań naukowych. Zalecenia te dotyczą oczywiście ogółu zwierząt i powinny być indywidualnie modyfikowane w zależności od stanu zdrowia i sytuacji epidemiologicznej w danym regionie, aczkolwiek warto się im przyjrzeć, gdyż odstępują one od corocznego schematu szczepień.
Źródło: Shutterstock
Szczepienia podzielono na te, które powinno otrzymać każde zwierzę, czyli szczepienia podstawowe, oraz takie, które podaje się w sytuacji szczególnego narażenia na daną chorobę, czyli szczepienia dodatkowe. Narażenie to wynikać może ze stanu zdrowia zwierzęcia, wieku, czy sytuacji epidemiologicznej w danym regionie.
Do szczepień podstawowych u psów zaliczamy szczepienia przeciwko: wściekliźnie, nosówce, chorobie Rubartha i parwowirozie. |
Do szczepień dodatkowych zaliczamy szczepienia przeciwko: kaszlu kenelowemu, boreliozie i leptospirozie.
Ideałem byłoby sprawdzenie sprawdzenie odporności poszczepiennej u psa i zaszczepienie tylko tych zwierząt, które tego wymagają. Służą do tego testy serologiczne określające poziom przeciwciał w surowicy. Badania te najczęściej wykonywane są u psów wyjeżdżających za granicę celem określenia skuteczności szczepienia przeciwko wściekliźnie. Dostępne są także testy dotyczące innych chorób zakaźnych, jednak ze względu na wysoki koszt rutynowe ich wykonywanie jest jeszcze niemożliwe. W związku z tym konieczne było ustalenie ogólnego schematu szczepień dostosowanego do całej populacji psów.
Program szczepień podstawowych
Szczenięta swą odporność uzyskują z siarą od matki. Póki posiadają one przeciwciała matczyne, wszystkie szczepionki zostaną zneutralizowane. W 8-12 tygodniu życia poziom przeciwciał spada i umożliwia rozwój odporności poszczepiennej. W tym też okresie szczenięta są szczególnie narażone na choroby zakaźne. Ze względu na duży rozrzut w wystąpieniu tej luki immunologicznej wszystkie szczeniaki powinny zostać zaszczepione trzykrotnie w tym okresie, aby nie dopuścić do sytuacji zupełnego braku odporności.
Według najnowszych zaleceń szczepienia podstawowe przeciwko nosówce, parwowirozie i chorobie Rubartha powinno się wykonać w: 8-9 tygodniu życia, 11-13 tygodniu życia oraz 14-16 tygodniu życia.
Dopiero szczepienia po 16 tygodniu życia uznaje się za w pełni skuteczne, oczywiście u zdrowego, prawidłowo wytwarzającego odporność zwierzęcia. Szczepienia te należy następnie powtórzyć po 12 miesiącach.
Czas wytworzenia odporności po szczepieniu oraz długość utrzymywania podano w tabeli poniżej:
| Choroba | Wytwarzanie odporności | Utrzymywanie się odporności |
| parwowiroza | 3 dni | co najmniej 7 lat |
| nosówka | bezpośrednio po podaniu | co najmniej 7 lat |
| adenowiroza (choroba Rubartha) |
5 dni | co najmniej 7 lat |
Ze względu na długi czas utrzymywania się odporności u zwierząt zdrowych prawidłowo zaszczepionych, zaleca się późniejsze powtarzanie szczepień nie częściej niż co 3 lata.
Szczepienie przeciwko wściekliźnie
Ponad zaleceniami WSAVA dotyczącymi tych szczepień stoją polskie regulacje prawne, które na każdego posiadacza psa nakładają obowiązek zaszczepienia go przeciwko wściekliźnie:
- w terminie 30 dni od dnia ukończenia przez psa 3 miesiąca życia,
- następnie nie rzadziej niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia.
Program szczepień dodatkowych
Kaszel kenelowy
Za jego występowanie odpowiadają Adenowirus typ 2, wirus parainfluenzy oraz Bordetella bronchiseptica. Uodpornianie w związku z tym dotyczyć musi wszystkich patogenów.
- Adenowirus typ 2 - występuje w szczepieniach podstawowych iniekcyjnych
- wirus Parainfluenzy - iniekcyjny, najczęściej podawany podczas ostatniego szczepienia szczeniąt i podczas szczepień przypominających; donosowy łączony z Bordetellą
- Bordetella bronchiseptica - szczepionka donosowa
Szczepienia donosowe podawane powinny być w wieku przynajmniej 3 tygodni i powtarzane co roku. Odporność wykształca się po 72 godzinach dla Bordetelli i po 3 tygodniach dla wirusa parainfluenzy.
Leptospiroza
Szczepienia dotyczyć powinny psów polujących oraz przemieszczających się po obszarach podmokłych. Pierwsze szczepienie należy wykonać w wieku 12-16 tygodni, następnie powtórzyć po 3-4 tygodniach i powtarzać szczepienia co 6-9 miesięcy.
Borelioza
Pierwszą dawkę szczepionki należy podać w wieku 12 tygodni, powtórzyć ją po 2-4 tygodniach i doszczepiać co roku przed sezonem występowania kleszczy. Szczepionka zabezpiecza psy przez minimum 7 miesięcy.
Pamiętajmy jednak, iż wszystkie schematy dotyczą zwierząt zdrowych oraz szczeniąt, które pobrały prawidłowo siarę i wytwarzają prawidłowo odporność poszczepienną. Każdorazowo jednak należy program immunoprofilaktyki skonsultować z lekarzem weterynarii i dopasować ogólne zalecenia do indywidualnego przypadku naszego pupila.
