Kocięta od urodzenia do wieku 4-5 tygodni wymagają specyficznego żywienia. Co robić w sytuacji, gdy odchowaniem noworodka nie jest w stanie zająć się kotka?
Źródło: Shutterstock
Od chwili urodzenia do momentu odsadzenia pokarmem kociąt, jak i wszystkich ssaków, jest mleko. Zdarza się jednak, iż matka nie jest w stanie odchować swojego potomstwa, na przykład w przypadku zbyt dużego miotu, braku pokarmu, czy śmierci w okresie okołoporodowym. W takich sytuacjach tylko zastępcza mamka albo sztuczny odchów dają kociętom szansę na przeżycie.
Siara
Kocięta rodzą się z niewykształconym układem odpornościowym, a kluczową rolę w rozwoju odporności biernej w pierwszym okresie życia stanowi siara. Mleko to zawiera duże ilości immunoglobulin, które są w stanie przejść barierę jelitową kociąt tylko przez pierwsze 16-18 godzin ich życia. Siara i mleko kotek nie różnią się znacząco pod względem zawartości immunoglobulin (jak ma to miejsce u suk), jedyna różnica w nabywaniu odporności biernej tkwi w barierze jelitowej wykształcającej się u kociąt, która powoduje, że przeciwciała dostające się do przewodu pokarmowego w późniejszym okresie są już trawione. Kocięta osierocone zaraz po porodzie powinny zatem pobrać pokarm od innej karmiącej kotki (podany butelką lub przez przystawienie kociaka do mamki).
| Składnik | Siara | Mleko |
| Białko (g/100 g) | 8,3 | 7,5 |
| Tłuszcz (g/100 g) | 9,3 | 8,5 |
| Laktoza (g/100 g) | 3,0 | 4,0 |
| Miedź (mg/100 g) | 0,04 | 0,11 |
| Wapń (mg/100 g) | 46 | 180 |
| Żelazo (mg/100 g) | 0,19 | 0,35 |
| Energia (kcal/100 g) | 130 | 121 |
Odchów oseska
Podstawą żywienia kociego noworodka jest preparat mlekozastępczy. Powinien on w miarę możliwości zawierać wszystkie niezbędne składniki pokarmowe w odpowiednim stężeniu. Na rynku dostępne są gotowe, odpowiednio zbilansowane preparaty mlekozastępcze, które nabyć można w lecznicach weterynaryjnych lub sklepach zoologicznych. Należy jednak pamiętać, iż nie zawierają one przeciwciał, więc jeśli kocię nie pobrało siary od matki, należy skonsultować z lekarzem odpowiedni dla niego schemat szczepień.
W przypadku przygotowywania preparatu mlekozastępczego w domu należy zwrócić uwagę odpowiedni dobór składników w odpowiednim rozcieńczeniu. Pojemność żołądka kociąt to ok. 70 ml/1 kg masy ciała, co powoduje, że nawet odpowiednio zbilansowane pożywienie podawane w zbyt dużym rozcieńczeniu może spowodować niedożywienie. Również odwrotna sytuacja, czyli zbytnie skoncentrowanie składników pokarmowych może spowodować odwodnienie, gdyż noworodek potrzebuje przyjmować ok. 180 ml/kg płynów dziennie.
Podstawą domowych preparatów mlekozastępczych jest mleko krowie, które jednak podawane jako jedyny pokarm może wywoływać biegunki oraz znaczne niedobory pokarmowe. W porównaniu z mlekiem kotki mleko krowie zawiera mniej białka i tłuszczu, wapnia i fosforu oraz znacznie mniej tauryny. Ten siarkowy aminokwas spełnia w organizmie kluczową rolę, a jego niedobory doprowadzić mogą do chorób wątroby czy kardiomiopatii rozstrzeniowej. Tauryna u kotów należy do aminokwasów egzogennych, czyli dostarczanych głównie z pożywieniem, a jej źródłem są pokarmy pochodzenia zwierzęcego.
| Składnik | Mleko kotki | Mleko krowie |
| Woda % | 79 | 87,5 |
| Sucha karma % | 21 | 12.5 |
| Białko % | 7,5 | 3,3 |
| Tłuszcz % | 8,5 | 3,7 |
| Cukier % | 4,0 | 5,0 |
| Laktoza % | 4,0 | 4,7 |
| Ca (mg/100 g) | 180 | 115 |
| P (mg/100 g) | 162 | 95 |
| Fe (mg/100 g) | 0,35 | 0,2 - 0,6 |
| Energia (kcal/100 g) | 121 | 74 |
| Tauryna (mg/l) | 300 | 1,3 |
W związku z zapotrzebowaniem na taurynę, konieczne jest wczesne (ok. 2-3 tygodnia życia) dodawanie do mleka krowiego zmiksowanego surowego mięsa wołowego. Dodatek jaj zwiększa w pożywieniu zawartość białka, zmniejsza zaś laktozy. Dodatkowym źródłem tłuszczu w pokarmie może być np. śmietanka. Ważna jest również suplementacja domowego preparatu mlekozastępczego wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi przez dodatek oleju, np. rybiego czy roślinnego.
Przykładowe domowe preparaty mleko zastępcze:
Zasady odchowu kociąt
