Zespołem końskiego ogona (Cauda equina syndrom) określa się chorobę związaną ze zwężeniem kanału lędźwiowo-krzyżowego. Prowadzi to do ucisku korzeni nerwów lędźwiowych, krzyżowych i ogonowych. Najczęściej dotyka psy rasy owczarek niemiecki. Szacuje się, że predyspozycje rasowe do wystąpienia tej choroby występują u 76% populacji.
Źródło: Shutterstock
Choroba występuje w formie wrodzonej lub nabytej. Wrodzoną postać wywołać mogą wszelkiego rodzaju deformacje kręgosłupa, natomiast postać nabytą wywoływać będą wszystkie czynniki uszkadzające lędźwiowo-krzyżową partię kręgosłupa. Zaliczamy do nich: urazy kręgosłupa, wypadnięcie dysku międzykręgowego, zmiany zwyrodnieniowe, nowotwory.
Choroba występuje najczęściej u ras średnich i dużych (tu najbardziej predysponowane owczarki niemieckie). Pierwsze objawy widoczne są od 4 do 9 roku życia. Statystycznie choroba częściej występuje u psów niż u suk. Według niektórych zagranicznych źródeł choroba w 70% dotyczy psów uprawiających intensywnie sporty kynologiczne.
Zwężenie kanału lędźwiowo-krzyżowego, a co za tym idzie ucisk na korzenie nerwów w tym obszarze, powoduje wystąpienie głównie objawów neurologicznych. Należą do nich: ból przy podnoszeniu ogona i machaniem nim, porażenie ogona, ból przy wstawaniu, zmianie pozycji, plątanie się nóg podczas chodzenia. Wystąpić może okresowa kulawizna, przeczulica okolicy lędźwiowej. W zaawansowanym stadium choroby występuje całkowity niedowład kończyn, zanik mięśni, a nawet problemy z oddawaniem moczu i kału. Wyżej wymienione objawy nie są ściśle specyficzne dla tej choroby, dlatego też ciężko ją szybko i prawidłowo zdiagnozować.
Diagnostyka, tak jak i w przypadku podobnych jednostek chorobowych, opiera się na wywiadzie, badaniu neurologicznym, ortopedycznym i dodatkowych metodach obrazowych. Na zdjęciach rentgenowskich najczęściej bardzo dobrze widać zmiany w odcinku lędźwiowo-krzyżowym. Oczywiście najlepszą i najskuteczniejszą metodą potwierdzającą niemal każdą jednostkę chorobową związaną z kręgosłupem jest rezonans magnetyczny.
W przypadku łagodnego przebiegu choroby leczenie jest zachowawcze. Stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Jeśli zmiany występują na tle infekcyjnym należy podać również antybiotyk. W zaawansowanym stadium choroby jedynym możliwym wyjściem jest operacja (laminektomia grzbietowa kręgów). Niezależnie od poziomu rozwoju choroby należy ograniczyć aktywność fizyczną, unikać przy tym gwałtownych zwrotów i skoków. Podczas rehabilitacji nie używa się terapii związanych z naciskiem na chore kręgi. Najważniejsza metoda w fizjoterapii a zarazem jedna z nielicznych, które właściciel samodzielnie może wykonywać w domu jest terapia ciepłem. Bardzo pomocna w leczeniu zespołów bólowych jest elektroterapia, natomiast regeneracje skutecznie przyśpiesza laseroterapia. Zarówno przed jak i po operacji wskazany jest masaż całego ciała, pływanie i wykonywanie ruchów biernych przy pomocy terapeuty.
W przypadku każdej choroby związanej z układem ruchu najważniejsza jest, poza farmakologią i terapią rehabilitacyjną, odpowiednia dieta mająca na celu utrzymanie właściwej masy ciała chorego zwierzęcia. Symptomów chorobowych nie należy bagatelizować, ponieważ choroba nieleczona będzie się pogłębiać wyrządzając naszemu podopiecznemu dużo bólu, dyskomfortu, a nawet może doprowadzić do paraliżu i niemożności samodzielnego chodzenia.
Lek. wet. Natalia Sobczak
