Wszystko o prawidłowym żywieniu szczeniąt

Z punktu widzenia żywienia szczeniąt ich kres wzrostu można podzielić na dwa główne etapy:

• do momentu odsadzenia
• po odsadzeniu (od 5 tygodnia)

Część odpowiedzialności związana z żywieniem szczeniąt w czasie karmienia przez sukę bierze na siebie hodowca – to on jest odpowiedzialny za pokarm suki karmiącej, natomiast już za żywienie szczeniąt po okresie odsadzenia odpowiedzialność jest już podzielona między hodowcę i właściciela.

 Żywienie szczeniąt do momentu odsadzenia

Żywienie szczeniąt do momentu odsadzenia, czyli do czasu, gdy maleństwom wyrzynają się zęby, to przede wszystkim ewentualne dokarmianie. Zakładamy bowiem, że w tym okresie szczenięta są karmione przez sukę, a podawany im pokarm ma jedynie służyć nauczeniu ich jedzenie czegoś innego niż tylko mleko. Wprowadzenie pokarmu gotowego, na przykład w postaci pasztetu czy rozmoczonej suchej karmy - w znaczący sposób przyspiesza dojrzewanie przewodu pokarmowego. Dochodzi do stymulacji rozwoju kosmków jelitowych pod wpływem składników diety przez co przewód pokarmowy dojrzewa i może być to pomocne w momencie przestawiania szczenięcia na pokarm inny niż mleko suki.

• Mleko jest najważniejsze

Głównym pokarmem szczeniaka bezpośrednio po porodzie jest siara, a do momentu odsadzenia mleko matki. Mleko i siara różnią się między sobą składem, ale ogólnie można przyjąć że są pokarmem o wysokiej zawartości tłuszczu i białka. Trzeba także pamiętać, że siara i mleko suki różnią się w znaczący sposób od mleka krowiego, które nie powinno być stosowane w zastępczym żywieniu szczeniąt.

W przypadku problemów z karmieniem szczeniąt przez matkę – odrzucenie szczeniąt, problemy ze ssaniem, stan chorobowy suki lub jej śmierć – w żywieniu szczeniąt powinny być stosowane profesjonalne preparaty mlekozastępcze, których skład jest zbliżony do mleka suki. Można spróbować samemu przygotować takie mleko po konsultacji jego receptury z lekarzem weterynarii.

• Kontroluj przyrost masy ciała szczeniąt

Pamiętać jednak należy, że jedynym wskaźnikiem prawidłowego stanu zdrowia szczeniąt jest przyrost masy ciała szczeniąt, który to koniecznie musi być kontrolowany i w odpowiednio wczesnym etapie pozwoli wykryć nieprawidłowy wzrost zwierząt.

• Kiedy wprowadzić dodatkowy pokarm?

Jeżeli laktacja przebiega w sposób prawidłowy i szczenię rozwija się stosunkowo szybko, już w czwartym tygodniu zaczyna się interesować pokarmem innym niż tylko mleko matki. Jeżeli suka jest karmiona komercyjną karmą dla szczeniąt – szczenię zaczyna podjadać pokarm, który stanie się po odsadzeniu jego standardowym pokarmem, co znacznie ułatwia odsadzenie. Jeżeli jednak właściciel pragnie sam przygotowywać pokarm dla szczeniąt przed odsadzeniem, zalecane jest wprowadzanie najpierw karmy o konsystencji papkowatej aby przewód pokarmowy szczeniaka po okresie otrzymywania pokarmu płynnego łagodnie przeszedł na przyjmowanie pokarmu o konsystencji miękkiej (papkowatej), a następnie dopiero pokarmu stałego (w tym karmy suchej). Taki sposób postępowania zapewnia też prawidłowe i stopniowe dojrzewanie przewodu pokarmowego szczeniąt, co ma duże znaczenie dla ich późniejszego rozwoju i wzrostu.

Żywienie szczeniąt po odsadzeniu

Żywienie szczeniąt po odsadzeniu jest podstawą ich prawidłowego wzrostu i rozwoju. Generalnie zapotrzebowanie pokarmowe szczeniąt jest zdecydowanie wyższe niż psów dorosłych, co sprawia, że podawany im pokarm musi posiadać wyższą gęstość energetyczną oraz zawierać więcej składników pokarmowych w takiej samej objętości niż karma bytowa dla psów dorosłych. To zaś oznacza, że szczenięta muszą być żywione specjalnym pokarmem dla juniorów i podawanie im karm dla zwierząt dorosłych może bez wątpienia spowodować pogorszenie tempa wzrostu.

Między 4. a 12. tygodniem życia szczenię wkracza w krytyczny okres przejściowy: odporność nabyta wraz z mlekiem matki (siara) zaczyna wygasać, a własny układ immunologiczny psa nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. W tym okresie, nazwanym "luką immunologiczną" szczenię jest szczególnie narażone na różne choroby. Dlatego, tak ważna jest prawidłowa dieta oraz ustalenie z lekarzem weterynarii kalendarza szczepień, które ochronią szczenię przed niektórymi, bardzo groźnymi chorobami.

Z dostępnych na rynku karm przemysłowych, godną polecenia jest karma Royal Canin z opatentowanym kompleksem przeciwutleniaczy CELT wspomagającym odporność szczenięcia w okresie „luki immunologicznej“. Karma bogata jest w:

 

• Witaminę C
• Witaminę E
• Luteinę
• Taurynę

 

3 najważniejsze zasady żywienia szczeniąt

1. Często i mało

Do 6. miesiąca życia dzienna dawka karmy powinna być podzielona na co najmniej 3 posiłki. Godziny karmienia powinny być regularne, a karma podawana zawsze w tej samej misce i w tym samym miejscu. Niezmienność określonych zwyczajów zapewnia psu poczucie bezpieczeństwa.

Do karmienia 1-2 razy dziennie warto przejść, gdy psy dochodzą do ostatecznej masy ciała a to z kolei zależy od wielkości ras:

• Psy ras małych i miniaturowych – 6-10 miesięcy
• Psy ras średnich – 10-12 miesięcy
• Psy ras dużych – 13-15 miesięcy
• Psy ras olbrzymich  – 18-24 miesięcy

Poza różnicami ras, wpływa ma również środowisko i poziom aktywności zwierząt.

2. Dobre nawyki żywieniowe

• Pies powinien dostawać karmę przeznaczoną dla psów.
• Nie wolno podawać szczenięciu resztek ze stołu ponieważ mogą mu zaszkodzić (nadmiar soli, przyprawy i niezdrowe dodatki).
• Niekontrolowane dokarmianie psa smakołykami prowadzi do rozwoju otyłości, która może zaburzyć proces wzrostu oraz znacząco wpłynąć na zdrowie i kondycję już dorosłego psa.

Nie wolno podawać psu czekolady! Zawiera ona trujący dla psa związek (teobromina), a 200g czekolady może spowodować śmierć psa średniej wielkości. Szkodliwe dla zdrowia psa są też rodzynki i cebula.

3. Niezbędna woda

Szczenię powinno mieć stały dostęp do miski ze świeżą, czystą wodą, regularnie wymienianą.  

 

Tabela. Porównanie składu mleka suki i mleka krowy.

Składnik	Mleko suki	Mleko krowie
Woda %	78,0	87,5
Sucha masa %	22,0	12,5
Białko %	8,2	3,5
Tłuszcz %	9,2	3,6
Laktoza %	3,4	4,7
Popiół %	1,2	0,7
Wapń %	0,28	0,12
Fosfor %	0,22	0,10
Energia (kcal/100g)	155	74

 

Tabela. Dobowe zapotrzebowanie szczeniąt na poszczególne składniki odżywcze, witaminy i składniki mineralne (wyrażone jako zapotrzebowanie na 1 kg masy metabolicznej (m.m.) i 1000 kcal energii metabolicznej (EM) karmy). Masa metaboliczna = masa w kg ^0,75 

Składnik		Szczenięta 4-14 tygodni życia		Szczenięta powyżej 14 tygodni życia
		/kg m.m.kcal	/1000 kcal EM	/kg m.m.kcal	/1000 kcal EM
białko ogółem	g	15,7	56,3	12,2	43,8
tłuszcz ogółem	g	5,9	21,3	5,9	21,3
kwas linolowy	g	0,8	3,3	0,8	3,3
kwas alfa-linolenowy	g	0,05	0,2	0,05	0,2
kwas arachidonowy	g	0,022	0,08	0,022	0,08
EPA+DHA	g	0,036	0,13	0,036	0,13
suma n-kwasów	g	0,908	3,71	0,908	3,71
składniki mineralne
Ca	mg	680	3000	680	3000
P	mg	680	2500	680	2500
Mg	mg	27,4	100	27,4	100
Na	mg	100	550	100	550
K	mg	300	1100	300	1100
Cl	g	200	720	200	720
Fe	g	6,1	22	6,1	22
Cu	mg	0,76	2,7	0,76	2,7
Zn	mg	6,84	25	6,84	25
Mn	mg	0,38	1,4	0,38	1,4
Se	ug	25,1	87,5	25,1	87,5
I	ug	61	220	61	220
witaminy
A	ug	105	380	105	380
D	ug	0,96	3,4	0,96	3,4
E	mg	2,1	7,5	2,1	7,5
K	mg	0,11	0,41	0,11	0,41
B1 tiamina	mg	0,096	0,34	0,096	0,34
B2 ryboflawina	mg	0,37	1,32	0,37	1,32
B6 pirydoksyna	mg	0,1	0,375	0,1	0,375
niacyna	mg	1,18	4,25	1,18	4,25
kwas pantotenowy	mg	1,04	3,75	1,04	3,75
B12	ug	2,4	8,75	2,4	8,75
kwas foliowy	ug	18,8	68	18,8	68
cholina	mg	118	425	118	425