Temperament psa a sposób szkolenia

Czy temperament psa ma znaczenie w procesie szkolenia? Jeśli tak, to jaki wpływ wywiera na jego szkolenie?

Źródło: Shutterstock

Na świecie nie ma dwóch takich samych osób, to samo dotyczy psów. Każdy pies jest inny. Rasa oraz pochodzenie od tych samych przodków wcale nie oznacza, że psy będą identyczne z wyglądu i charakteru. Inaczej wystawy psów nie miałby sensu, po co porównywać dwa identyczne psy? Przynależność do konkretnej rasy, dostarcza nam pewnych informacji o psie. Ale nie możemy ślepo oczekiwać, że wiedza na temat rasy zagwarantuje, że pies będzie zachowywał się zgodnie z wzorcem opisującym rasę. Rasa psa jedynie oznacza, że będzie on miał konkretne skłonności. Natomiast temperament jest kwestią bardziej skomplikowaną. Jest wypadkową charakteru przodków.

Temperament a osobowość
Niektórzy naukowcy temperament określają jako wrodzone skłonności psa, widoczne już w wieku szczenięcym. Zaś osobowością nazywają cechy i zachowania osobników dorosłych, które są wypadkową temperamentu i wpływu środowiska.

Co wpływa na osobowość psa?
Na psią osobowość wpływ mają trzy kwestie: genetyka (przynależność do rasy), wczesna socjalizacja oraz wychowanie/szkolenie. Często nie zdajemy sobie sprawy jak wielki wpływ mamy na osobowość i zachowanie się swojego psa. W głównej mierze jego charakter i zachowanie się zależy od nas. Jeśli nie podoba nam się zachowanie naszego psa to przede wszystkim pretensje powinniśmy kierować do siebie, nie do niego. Za niewłaściwe zachowanie psa tylko w skrajnych przypadkach odpowiada jego genetyka, choroby czy urazy mózgu. Również duży wpływ na szczenięta ma ich matka, jeśli jest nerwowa i lękliwa bardzo szybko nauczy swoje młode nerwowych reakcji.

Jaki wpływ ma temperament na szkolenie psa?
Osobowość ras psów według naukowców można badać w pięciu obszarach:

  • Inteligencji, która wyraża się w podatności na szkolenie, chęci współpracy z człowiekiem i zorientowaniu na człowieka (szukania przez psa wskazówek dawanych przez człowieka).
  • Poziomu energii, która mierzy aktywność psa w domu i na dworze.
  • Towarzyskości, inaczej przyjacielskości wobec innych zwierząt i ludzi.
  • Reaktywności emocjonalnej, która jest miarą stopnia pobudliwości psa oraz szybkości z przechodzenia ze stanów pobudzenia do spokoju i na odwrót.
  • Dominacji i terytorialności, która określa się w pewności siebie psa oraz jego zacięciu w obronie swoich zasobów (jedzenia, zabawek, terytorium).

Wszystkie pięć głównych cech temperamentu psa ma olbrzymi wpływa na jego szkolenie w trzech kwestiach:

  1. Wyboru kierunku szkolenia lub dyscypliny sportowej.
  2. Wyboru metody szkolenia.
  3. Szybkości uczenia się psa różnych zadań.

Zanjąc temperament psa łatwiej jest dopasować do niego kieunek i metodę szkolenia Źródło: Shutterstock

Znając temperament psa, wynikający z jego przynależności do rasy oraz jego indywidualne predyspozycje jesteśmy w stanie dopasować do niego taki kierunek szkolenia, który sprawi mu największą przyjemność oraz wybrać taką metodę, która da najlepsze i najszybsze efekty w jego szkoleniu. Zasada ta działa również w drugą stronę i od wieków wykorzystywana jest przez służby mundurowe (policję, wojsko, służbę więzienną, służbę celną), które wykorzystują psy w swojej pracy. Podczas naboru psów do szkolenia specjalistycznego służby te przeprowadzają testy psychiczne. Takie testy mają na celu określenie przydatności danego psa do wykonywania określonych zadań. Podobne testy przeprowadza się dla psów mających w przyszłości pracować jako psy przewodnicy niewidomych, psy asystujące osobom niepełnosprawnym czy pracujące w dogoterapii.

Przeprowadzanie takich testów psychicznych dla psów pracujących świadczy o tym jak ważny i istotny wpływ na szkolenie psa ma jego temperament.

Człowiek od wieków stawiał przed psem różnorodne zadania. Chciał, żeby pies pilnował, tropił, bronił, wystawił i zaganiał zwierzynę, ciągnął sanie, zaganiał bydło oraz je ochraniał przed drapieżnikami. Chciał także by pies był po prostu uroczym towarzyszem. Stąd mamy tle psich profesjonalistów. Na świecie istnieje ponad 400 ras psów stworzonych do wykonywania różnorakich zadań. Mamy psy pasterskie, zaganiające, stróżujące, myśliwskie, obronne i do towarzystwa, które różnią się od siebie temperamentem właśnie w tych pięciu obszarach o których wcześniej wspomniano. Ze względu na specyfikę pracy wykonywanej przez psy człowiek podczas hodowli manipulował nie tylko ich wyglądem, ale i temperamentem. Czego wynikiem są dzisiejsze rasy psów rasy różniące się od siebie zarówno wyglądam jak i charakterem. Co znaczy, że określony temperament psa wpisuje się w konkretną pracę, konkretny rodzaj szkolenia. Tę właśnie widzę wykorzystuje się podczas przeprowadzania testów psychicznych i wyboru psów do specjalistycznego szkolenia, ale i nie tylko do tego. Trend ten przeniknął również do wyboru idealnego psa towarzyszącego konkretnemu człowiekowi czy wyboru idealnego psa rodzinnego.

 

ŹRÓDŁA: Alexandra Horowitz, Oczami psa. Co widzą, myślą i czują, Warszawa, 2011; Stanley Coren, Dlaczego twój pies zachowuje się w ten sposób? Przewodnik po osobowości psa, Łódź, 2009;