Prawie wszystko o wapniu

Wapń jest podstawowym składnikiem mineralnym kości i zębów, zapewniając jednocześnie prawidłowy wzrost i rozwój organizmu. Bez tego składnika mineralnego nie jest możliwe funkcjonowanie żadnej z tkanek, ale także przy jego nadmiarze w diecie mogą pojawiać się problemy skutkujące zagrożeniem funkcji wybranych układów organizmu. Równowaga jest najważniejsza. 

Źródło: iStockphoto/Thinkstock

U dorosłych psów wapń występuje w ilości 12 gramach na kilogram masy ciała. Jego zawartość w kościach wynosi około 20%, z czego 99% występuje w postaci nierozpuszczalnych apatytów, a reszta w postaci fosforanów i węglanów. Ilość węglanów i fosforanów (potencjalnych źródeł endogennego wapnia dla organizmu) można zwiększać poprzez prawidłowy stosunek wapnia i fosforu w diecie spożywanej przez psy – jeżeli będzie on utrzymywany na poziomie 1,2:1 lub 1,25:1 możemy mieć pewność, że nie doprowadzimy do zachwiania równowagi wapnia i fosforu w organizmie, czego końcowym efektem może być odwapnienie kości, ich kruchość i łamliwość lub nadmierne zwapnienie hamujące, np. wzrost organizmu.

Wapń jest niezbędny do zachowania prawidłowej pobudliwości układu nerwowego i mięśniowego. W przypadku jego niedoboru lub występowania mechanizmów hamujących jego wchłanianie może dochodzić do zaburzeń ze strony układu mięśniowego, np. do tężyczki. Dodatkowo wapń opóźnia wystąpienie zmęczenia mięśni poprzez zwiększenie pobierania przez nie tlenu i skrócenie czasu potrzebnego na ich regenerację. Wapń jest składnikiem niezbędnym do prawidłowej pracy serca i odpowiedzialny jest za siłę i częstotliwość skurczów serca. Wapń jest jednym z czynników krzepnięcia krwi odpowiedzialnym za tworzenie hemoglobiny i utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej oraz jest czynnikiem aktywującym reakcje antygen-przeciwciało.

Długotrwały niedobór wapnia prowadzi przede wszystkim do zmian w budowie układu kostnego – niska podaż wapnia przyczynia się do nadczynności gruczołów tarczycy, zwiększonego wydzielania kalcytoniny, która jest jednym z hormonów stymulujących procesy kościogubne. Nadmiar wapnia może z kolei doprowadzić do patologicznych zmian w układzie kostnym i zwiększenia ilości związków wapnia we krwi, czego konsekwencją są zaburzenia ze strony układu mięśniowego i nerwowego. Spożywanie karmy zawierającej w 1 kg powyżej 20 g wapnia może doprowadzić do pojawienia się pierwszych objawów nadmiaru.