Najważniejsze elementy psiej anatomii

Najważniejszym elementem anatomicznym kazdego ssaka jest szkielet, podtrzymujący ciało i budujący jego postawę. Każda konstrukcja psiego szkieletu, niezależnie od rasy, zawiera taką samą liczbę kości, które już w zależności od rasy różnią się od siebie kształtem, długością i kątem ustawienia. Jedynie psi ogon ma różną liczbę kręgów ogonowych.

Szkielety psa i człowieka są podobne. Różniąca je cecha to brak połączenia kostnego łopatki ze szkieletem u psa - kość ta u psowatych łączy się z resztą szkieletu jedynie za pomocą tzw. mięśniozrostu. Dzięki temu zakres i swoboda ruchów psów jest znacznie większa niż u ludzi. Druga istotna różnica to zredukowany u psa obojczyk. Poszczególne kości psiego szkieletu połączone są ze sobą za pomocą stawów, a te zaś otoczone są torebkami produkującymi maź. Maź potrzebna jest do odżywiania i amortyzacji stawów. Ścięgna, zbudowane z tkanki łącznej, i potężnie rozbudowane mięśnie łączą dodatkowo poszczególne elementy szkieletu.

Każdy pies ma 13 par żeber, które stanowią ochronę dla delikatnych narządów wewnętrznych. Dziewięć par żeber, zwanych prawdziwymi, jest połączonych chrzęstnie z mostkiem. Żebra te zamykają  klatkę piersiową od dołu. Trzy pozostałe pary żeber, nazwane rzekomymi, nie łączą się z mostkiem i tworzą łuk żebrowy. Ostatnia, czwarta para jest wolna (otwarta) i kończy się w powłokach ciała psa.

Czaszka psa również zawiera tę sama liczbę kości u każdej rasy, a zmienia się jedynie jej kształt. Na strukturę czaszki składają się:

• kość siekaczowa
• kość szczękowa
• oczodół
• kość jarzmowa (to ta pod oczodołem)
• kość czołowa
• kość ciemieniowa
• kość międzyciemieniowa
• kość potyliczna
• żuchwa
• wyrostek stawu żuchwy
• przewód słuchowy zewnętrzny

Zęby

Każdy dorosły pies posiada 42 zęby w żuchwie i szczęce. Prawidłowy zgryz powinien być nożycowy od kła do kła. Korzenie psich zębów są bardzo grube i długie. Mięsożerca potrzebuje 4 długich kłów do chwytania i przytrzymywania zdobyczy. Są one parzyście umieszczone w żuchwie i szczęce. Za każdym kłem znajdują się zęby przedtrzonowe służące do odcinania kawałków mięsa i rozcierania jego kawałków. Najgłębiej umieszczone są zęby trzonowe, które dzięki płaskim powierzchnią doskonale rozcierają pokarm na drobną masę, łatwą do strawienia. W łuku, od kła do kła, poustawianych jest 6 siekaczy, każdy z nich o podobnym kształcie i wielkości. Ich funkcją jest zeskrobywanie resztek mięsa z kości, usuwanie pasożytów z sierści oraz pielęgnacja włosa.

Pazury

U mięsożernego psa pazury odgrywają bardzo ważną rolę: umożliwiają chwytanie i przytrzymywanie zdobyczy oraz zapewniają lepszą przyczepność na różnych podłożach. Pazury rosną przez całe życie i są tak naprawdę wytworami skóry. Ścierają się samoistnie, pod warunkiem, że pies ma możliwość buszowania po terytoriach o różnej strukturze. Psy trzymane w domu bądź pieski ozdobne małych ras powinny mieć regularnie i umiejętnie skracane pazurki. W odróżnieniu do kota, pies nie może ani schować swoich pazurów, ani też ich wyciągnąć.

Na przednich łapach psiaki mają przeważnie pięć pazurów. Po jednym na każdej poduszce dotykającej ziemi oraz jeden znajdujący się wyżej i nigdy nie stykający się z podłożem. Na tylnych łapach jest na ogół po cztery pazury, czasem po pięć, a bywa, że i po sześć. Te ostatnie są współcześnie psu niepotrzebne i nazywają się „wilczymi”. Dodatkowe pazury są cechą charakterystyczną niektórych ras, takich jak briard czy pirenejski pies górski. Istotne jest, aby u ras długowłosych wycinać obficie rosnący włos spomiędzy palców. W innym wypadku pies może być narażony na różnego rodzaju urazy, ponieważ do sierści przyklejają się kamyczki, gromadzi się piach oraz szkło.

Skóra

Poszczególne partie skóry psa są różnej grubości, wszystko zależy od miejsca. Naskórek to inaczej wierzchnia warstwa skóry. Jest on cienki, a jego komórki nieustannie ulegają złuszczeniu. W miejsce starych wciąż narastają nowe warstwy. Pod naskórkiem leży o wiele grubsza, elastyczna i giętka skóra właściwa. Najgrubsza i najtwardsza znajduje się na opuszkach łap, które pozostają ciągle w ścisłym kontakcie z otoczeniem. Na uszach natomiast skóra jest cienka, ponieważ odpowiadają one w dużej mierze za regulację temperatury ciała. Skóra cienka i bardzo elastyczna pokrywa ściany gruczołów okołoodbytowych. Jej elastyczność umożliwia wydzielanie płynu przeznaczonego do znakowania terytorium, co jest bardzo ważne w chemicznej komunikacji u psów.

Sierść

W zależności od rasy psia sierść wygląda różnie i rośnie w określony sposób. Na ogół jest dwuwarstwowa i składa się z podszerstka znajdującego się tuż przy skórze oraz z warstwy okrywowej. Istnieją również rasy psów, które nie posiadają podszerstka, mają jedynie warstwę okrywową zwaną włosem. Doskonałym przykładem psa z włosami jest bardzo popularny dziś york (Yorkshire Terrier). Zaletą psich włosów jest brak linienia i o wiele mniej fryzjerskich psich pozostałości w otoczeniu. Niemniej jednak u wszystkich psów wzrost sierści następuje według określonego cyklu: faza wzrostu, faza przejściowa oraz faza spoczynkowa. Na miejsce utraconych włosów zaraz pojawiają się nowe.  Istotną sprawa jest to, iż cykl wzrostu sierści zależy od czynników zewnętrznych, a głównie temperatury, długości dnia i zmian natury hormonalnej. Hormon męski odpowiada za gruby i gęsty włos, żeński zaś za cienki i rzadszy. Dlatego też sterylizowane suki mają wyjątkowo obfitą i bujną sierść, podczas gdy te niesterylizowane podczas cieczki tracą znaczne jej ilości.

Dzięki tym wszystkim elementom pies jest gatunkiem, który doskonale potrafi przystosować się do panujących warunków bytowych. Odnajduje się w salonie na kanapie, na podwórku, w pracy, w wodzie i na ulicy. Dzięki swej specyficznej budowie anatomicznej pod wieloma względami przewyższa człowieka.  Fenomenem psa jest to, że w obrębie tego samego gatunku istnieje cała masa ras, różniących się od siebie pod względem budowy. Każda z nich jednak zbudowana jest tak, aby jak najlepiej spełniać swoje funkcje.

ŹRÓDŁO: Juliette Cunliffe, The Encyclopedia of Dog Breeds, Parragon Books Ltd, 2005