Dynia – warzywo będące skondensowanym źródłem wysokostrawnych węglowodanów i cennych składników biologicznie czynnych, wśród których najcenniejsze są karotenoidy oraz kwasy tłuszczowe. W żywieniu człowieka znalazła miejsce dawno temu a obecnie dzięki wysokiej wartości odżywczej często polecana jest jako cenne uzupełnienie codziennej diety w takie składniki, jak witaminy (A, C, B1, B2, B3, B6) czy składniki mineralne – zwłaszcza potas, wapń, fosfor i magnez. Takie zwierzęta, jak psy, w celu urozmaicenia diety mogą, a nawet powinny, ją także spożywać.
Źródło: shutterstock
Dynia należy do warzyw, których wartość odżywcza jest determinowana głównie poprzez zawartość węglowodanów oraz składników witaminowych – dynia jest skoncentrowanym źródłem karotenoidów: beta-karotenu, zeaksanyny, wiolaksantyny czy luteiny. Wśród składników węglowodanowych coraz częściej wskazuje się na ochronną rolę, jaką pełnią składniki węglowodanowe o charakterze prebiotycznym, czyli stymulującym wzrost pożytecznej mikroflory, jednocześnie hamującym wzrost flory patogennej. Ważne jest także to, że wysoka zawartość wody - do 80%, powoduje, że w porównaniu do innych warzyw skrobiowych dynia jest produktem niskokalorycznym.
Wszystkie wspomniane zalety powodują, że warzywo to z powodzeniem może być wykorzystywane w żywieniu psa – konieczna jest tylko, tak jak w przypadku większości warzyw skrobiowych - wcześniejsza obróbka termiczna, która ze skrobi nieprzyswajalnej uczyni ją lekkostrawną i nie obciążającą przewodu pokarmowego. W organizmie psa (w przeciwieństwie do organizmu kota) dochodzi do transformacji karotenoidów do aktywnej formy witaminy A – retinolu i dlatego też dynia może być egzogennym źródłem tej witaminy.
Wspominając o dyni, jako o całym warzywie (owocu), należy wspomnieć także o wysokiej jakości kwasach tłuszczowych zawartych w nasionach dyni ukrytych pod twardą skorupką. Olej z pestek dyni jest cennym źródłem kwasów tłuszczowych nienasyconych, głownie z rodziny n-6. W przeciwieństwie do np. oleju lnianego czy rzepakowego nie jest źródłem kwasów z rodziny n-3, natomiast jako nieliczny wśród olejów zawiera dużą zawartość skwalenu – składnika wpływającego na strukturę błon komórkowych, poprawiającego wygląd sierści oraz odpowiedzialnego za przemiany cholesterolu w każdej żywej komórce. Dodatkowo, olej z pestek dyni może być bardzo pomocny w dietoprofilaktyce choroby gruczołu krokowego (przerost prostaty) czy pęcherza moczowego – schorzeń związanych z procesem starzenia się. Takie oddziaływanie oleju z pestek dyni możliwe jest dzięki bardzo wysokiej zawartości fitosteroli – roślinnych związków, którym przypisuje się szereg pozytywnych oddziaływań na organizm. Jako dodatkowy powód stosowania dyni jak i surowców spożywczych z niej wytworzonych jest pozytywny wpływ na regulację pracy przewodu pokarmowego, polegający na utrzymaniu odpowiedniego bilansu wodnego i niedopuszczenie do powstawania zaparć.
Preferowaną formą obróbki termicznej dyni, która może być następnie wykorzystywana w żywieniu psów, jest jej gotowanie lub zapiekanie w foli aluminiowej. Ze względu na zmniejszenie strawności składników węglowodanowych, jak i straty substancji biologicznie czynnych, nie jest polecane pieczenie dyni w wysokiej temperaturze. Z uwagi na wysokie walory odżywcze i bogactwo związków biologicznie czynnych dynia powinna znaleźć miejsce w misce psa nie tylko w okresie jesiennym, ale przez cały rok – co jest możliwe dzięki metodzie utrwalania produktów spożywczych, jaką jest mrożenie.
