Czy rasowy zawsze znaczy zdrowy?

Tak jak w każdym aspekcie działań człowiek tak i w hodowli psów zachodzą zmiany, podyktowane zmieniającymi się oczekiwaniami człowieka wobec psa. „Nadajemy” zwierzętom konkretne cechy morfologiczne czy związane z temperamentem prowadząc wieloletnią selekcję hodowlaną i kojarząc ze sobą pożądane osobniki danej rasy. Genetyka ma jednak także drugą, mniej pozytywną stronę: wszak dziedziczone są także wady i choroby niektóre wręcz przypisane do konkretnych ras.

Owczarki niemieckie mogą chorować na dziedziczne zapalenie kości Owczarki niemieckie mogą chorować na dziedziczne zapalenie kości Źródło: iStockphoto/Thinkstock

Już sam proces udomowienia psa spowodował szereg zmian zewnętrznych i wewnętrznych zwierzęcia, jakim jest pies. Po dziś dzień prowadzone są prace hodowlane mające nadać psom pożądanych cech, zmieniają się gusta społeczeństwa, zmienia się, zatem oczekiwanie wobec wyglądu i cech, jakie powinien posiadać idealny czworonóg. Jak wiadomo za cechy te odpowiadają geny, czyli najprościej mówiąc„nośniki informacji genetycznej”. o one warunkują rodzaj włosa i jego umaszczenie, kształt uszu, barwę oczu czy wysokość w kłębie. Poniekąd odziedziczane ą także cechy charakteru tj. temperament, nerwowość, pasja do polowań czy reakcje obronne. Dziedziczne są cechy ilościowe (np. wzrost) i jakościowe (umaszczenie, rodzaj włosa), żywotność i cechy związane z zachowaniem, a także niestety wady wrodzone. U psów rasowych poznano i opisano ich kilkaset. Wady są zaburzeniami w prawidłowej budowie ciała spowodowanymi określonymi mutacjami.

Niektóre wady i choroby dziedziczne występujące u psów należących do popularnych w Polsce ras:

  • Owczarek niemiecki: dysplazja stawu biodrowego, zaćma młodzieńcza, dysplazja siatkówki, zwężenie przełyku, przetoka odbytu, hemofilia typu A, przetrwały prawy łuk aorty, zwężenie przedaortowe, nowotwór złośliwy naczyń krwionośnych, epilepsja, ropne zapalenie skóry, pasmowy brak owłosienia
  • Pekińczyk: dodatkowe zęby, dysplazja stawu łokciowego, dyskopatia, wodogłowie, przepuklina pachwinowa i brzuszna
  • Cocker Spaniel: niezrośnięte kości czaszki, ciemiączko, brak lub szczątkowy ogon, podwójny rząd rzęs, dyskopatia, wyłupiaste oczy, katarakta, szczątkowe narządy płciowe drugiej płci, powiększenie komór serca, wywinięcie powieki, wodogłowie
  • Dalmatyńczyk: głuchota, kamienie moczowe, porażenie krtani
  • Bokser: dysplazja stawu biodrowego, pasmowy brak owłosienia, nowotwór gruczołu mlekowego, zniekształcające zwyrodnienie kręgów
  • Labrador Retriever: podwinięcie powieki, zaćma, postępujący centralny zanik siatkówki, niedoczynność tarczycy
  • Syberian Husky: zmętnienie i owrzodzenie rogówki, niedoczynność tarczycy
  • Yorkshire Terier: nieprawidłowo ukształtowane kręgi, dysplazja stawu łokciowego

 

Mnogość schorzeń dziedzicznych powinna skłonić przyszłych posiadaczy psa rasowego do dokonywania świadomego wyboru i kupowania psów tylko ze sprawdzonych, renomowanych hodowli. Dobry hodowca przedstawi nam dokumenty hodowlane rodziców wybranego przez nas szczenięcia, zapewni nas o ich zdrowiu i dobrej kondycji, a także poinformuje o chorobach charakterystycznych dla rasy. Pamiętajmy, że ryzyka wystąpienie choroby dziedzicznej nie unikniemy, zdrowi rodzice nie dają gwarancji zdrowego potomstwa (znacząco zmniejsza się ryzyko wystąpienia pewnych schorzeń), zaś testy w kierunku nosicielstwa genów zazwyczaj nie są wykonywane. W przypadku psów ras narażonych na „ popularną „ niestety dysplazję stawu biodrowego ( wiele ras psów dużych min. owczarki niemieckie, berneńskie psy pasterskie, boksery, rottewilery, beranrdyny, nowofundlandy, gulden i labrador retriever) psy dopuszczone przez Związek Kynologiczny do hodowli obowiązkowo muszą mieć zrobione zdjęcia rtg stawów. Badania profilaktyczne wykonuje się około 15 miesiąca życia psów. Daje to gwarancję, że do dalszej hodowli przeznaczane są tylko psy wolne od tego bolesnego w przebiegu i znacznie ograniczającego ruch schorzenia.

Psy wielorasowe, czyli popularne kundelki nie są wolne od wad genetycznych, przy czym nie ma możliwości ich dokładnego zbadania i opisania z powodu ich nieokreślonej genetyki stąd być może wziął się popularny, lecz niestety błędny termin jakoby psy nierasowe były zdrowsze niż rasowe.

Bibliografia: Monkiewicz J., Wajdzik J: Kynologia Wiedza o psie, UWP,rocław 2007